Είναι γνωστό ότι ο Νικήτας Κακλαμάνης δεν μασάει τα λόγια του και μια συνέντευξη μαζί του είναι πάντοτε αποκαλυπτική. Συναντήσαμε τον αντιπρόεδρο της Βουλής στο γραφείο του και μοιράστηκε μαζί μας αναμνήσεις από τη μακρόχρονη πορεία του. Μας μίλησε για τη λεβεντιά του Χαρίλαου Φλωράκη, για τον ρομαντισμό του Λεωνίδα Κύρκου, τη μεγαλοσύνη του Κωνσταντίνου Καραμανλή, για τη Μελίνα και τον Αβέρωφ.

Είναι γεγονός ότι η διεθνής κρίση έχει προκαλέσει προβλήματα στην κυβέρνηση με βασικότερο το κύμα ανατιμήσεων και τις αυξήσεις στην ενέργεια. Θεωρείτε ότι τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί μπορούν να ισορροπήσουν τις απώλειες στα νοικοκυριά;

Γνωρίζετε ότι δεν μασάω τα λόγια μου. Θα ασκούσα και εγώ κριτική στην κυβέρνηση, αν διαπίστωνα ότι ολιγωρεί για να πάρει. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο. Η κυβέρνηση ήδη επιδότησε με 800 εκατ. ευρώ τους λογαριασμούς όλων αρχικά για να αντιμετωπίσει το ενεργειακό πρόβλημα. Ανακοίνωσε επιπλέον ενίσχυση 1,1 δισ., η οποία θα δοθεί στοχευμένα στους πιο ευάλωτους Έλληνες. Ακούω ότι θα έπρεπε να ήταν περισσότεροι οι δικαιούχοι. Ας συμφωνήσω. Λέτε η κυβέρνηση να μπορούσε και να μην το έκανε; Θα ήταν πολιτικός μαζοχισμός. Από τον Σεπτέμβριο, όταν ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση, έχουν δοθεί 4 δισ. Προσθέστε και άλλα 40 δισ. για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Επιπλέον μειώθηκε ο πλέον απεχθής φόρος (ΕΝΦΙΑ) κατά 13%, ξεπερνώντας και τις προεκλογικές μας εξαγγελίες. Είναι πολλά λεφτά και δεν βρίσκονται στον δρόμο, κυρία Καραβοκύρη. Και προσθέστε και τούτο. Από την πρώτη μέρα που ανέλαβε αυτή η κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με μεγάλες κρίσεις (Έβρος, Αιγαίο, πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία), αλλά εφαρμόζει με χίλιες δυο δυσκολίες το πρόγραμμά της.

Ο κόσμος όμως, τα νοικοκυριά ζητούν περισσότερα…

Κατανοώ απολύτως τον απλό κόσμο που ζητάει περισσότερα και για περισσότερους. Ζω την αγωνία του, γιατί κυκλοφορώ καθημερινά ανάμεσά του και ακούω τα δικαιολογημένα παράπονά του. Από την άλλη όμως δεν μπορώ να βλέπω την αντιπολίτευση να χύνει κροκοδείλια δάκρυα για μείωση στον ΦΠΑ και στον ειδικό φόρο για τα καύσιμα. Και ξέρετε γιατί τρελαίνομαι; Επειδή επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχα καταθέσει ερώτηση γιατί δεν μειώνεται ο ΕΦΚ και απάντηση δεν πήρα ποτέ. Επειδή ο ΦΠΑ από το 2015 έως το 2019 είχε εκτοξευτεί παντού και σήμερα λένε «γιατί δεν κατεβαίνει;». Δυστυχώς όμως στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν πολύ κοντή μνήμη. Και εδώ θα θυμίσω και κάτι ακόμη πιο γενικό. Ενδεχομένως σήμερα όλες οι συνέπειες λόγω της ενεργειακής κρίσης θα ήταν πιο ήπιες για τη χώρα μας, αν είχε κατασκευαστεί ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη που είχε σχεδιάσει η κυβέρνηση Καραμανλή από το 2009. Δεν πρέπει να ξεχνάμε.

Είστε ένας πολιτικός που βρίσκεται μέσα στην κοινωνία. Έχετε μετρήσει συνολικά πόσα χρόνια βρίσκεστε στην πολιτική;

Νομίζω πως είναι μια ολόκληρη ζωή. Ξέρετε, ο Αριστοτέλης στον ορισμό του περί πολιτικής την ταυτίζει με τη μελέτη της ανθρώπινης πράξης τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Πολιτική δηλαδή είναι η κάθε μορφή δράσης, είτε συνεργατικής είτε συγκρουσιακής. Υπό αυτή την έννοια, νομίζω ότι στην πολιτική με την ευρεία έννοια μπήκα από τη στιγμή που συνειδητοποίησα τον εαυτό μου μέσα στον κόσμο. Εσείς βέβαια αναφέρεστε στο μέτρημα της θητείας μου μέσα στην ενεργό πολιτική. Ως προς αυτό, θα σας πω ότι ξεκίνησα πολύ νωρίς και ενεργά στο φοιτητικό κίνημα, ήδη από το 1965.

Είναι πάρα πολλά χρόνια. Είναι σχεδόν μια ολόκληρη ζωή. Αλήθεια, μετά την πολιτική υπάρχει ζωή;

Για μένα, ζωή και πολιτική είναι δύο έννοιες αλληλένδετες που συνυπάρχουν σε όλη μου την πορεία. Αν όμως αύριο έκλεινα το κεφάλαιο «πολιτική», πιστεύω πως η αρχική μου αμηχανία θα γινόταν με τον καιρό μια καλή ευκαιρία να εστιάσω σε όσα μου έλειψαν τις τελευταίες δεκαετίες. Βέβαια, την επαφή με τους ανθρώπους που με τιμούν τόσα χρόνια στην Α’ Αθηνών δεν θα την έχανα ποτέ. Και αυτό γιατί τους νιώθω και με νιώθουν σαν οικογένεια.

Πότε κολλήσατε το μικρόβιο της πολιτικής;

Η αρχή έγινε από τα φοιτητικά έδρανα. Τότε που ο ρομαντισμός, τα ιδανικά και η όρεξη για δράση ή και αντίδραση ήταν στο ζενίθ τους. Από πολύ νωρίς είχα σχηματίσει ένα ισχυρό σύστημα πεποιθήσεων και αξιών. Μπορεί τότε να μην μπορούσα να δώσω ακριβές σχήμα στο τι θέλω να κάνω, όμως ήδη είχα αρχίσει να λειτουργώ πολιτικά σε ένα πρώτο επίπεδο.

Ποιον θεωρείτε πολιτικό σας πατέρα;

Μα βέβαια τον Ευάγγελο Αβέρωφ, ο οποίος από νωρίς διέβλεψε ότι είχα κολλήσει το μικρόβιο που προείπατε. Νεαρός γιατρός εγώ, φτασμένος πολιτικός εκείνος τότε. Η γνωριμία μας με καθόρισε και χάραξε τη μετέπειτα πορεία μου. Όλα όσα έμαθα, όλα όσα έζησα στον χώρο αυτόν τα χρωστώ εν πολλοίς στον Αβέρωφ. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό αλλά και –εκ του αποτελέσματος– προνοητικό, γιατί είχα τη διάθεση να μάθω και να ανοίξω τους ορίζοντές μου μέσα από μια τέτοια σχέση δασκάλου – μαθητή.

Στη μακρόχρονη πορεία σας έχετε συναντήσει μεγάλες προσωπικότητες της πολιτικής ζωής του τόπου. Ποιες ξεχωρίζετε;

Ίσως κάποιος άλλος στη θέση μου να σας μιλούσε για φυσιογνωμίες μέσα στα όρια του κομματικού του μικρόκοσμου. Εγώ θα σας πω πως θαύμασα τη λεβεντιά και την ευθύτητα του Χαρίλαου Φλωράκη. Και εντυπωσιάστηκα με το ρομαντικό πείσμα του Λεωνίδα Κύρκου. Και φυσικά μέσα από την παράταξή μου, εκτός του Αβέρωφ, εκτίμησα τον ηγέτη Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ενώ έζησα τη μεγαλοσύνη και το όραμα του εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Στην πολιτική σας διαδρομή σίγουρα υπήρξαν και δυσκολίες. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή για εσάς;

Ήταν πολλές, αν και ήμουν προετοιμασμένος, γιατί αυτό ακριβώς συνεπάγεται η πολιτική: να βρίσκεσαι σε δύσκολα σταυροδρόμια και να παίρνεις τον σωστό δρόμο. Χαρακτηριστικά θυμάμαι ως ευρωβουλευτής την περίοδο της κρίσης στα Ίμια, την πρόκληση των Ολυμπιακών Αγώνων και του ιού Η1Ν1 ως υπουργός Υγείας, αλλά και την ταραχώδη εποχή στην Αθήνα του 2008. Όμως, οι διπλά δύσκολες στιγμές στην καριέρα μου συνδυάστηκαν με προσωπικές κρίσεις. Τέτοιες ήταν η παλιά περιπέτειά μου με τον καρκίνο, τον οποίο ευτυχώς ξεπέρασα, αλλά και η απώλεια των γονιών μου.

Υπήρξε κάποια στιγμή που σκεφτήκατε να παρατήσετε την πολιτική;

Φυσικά και το σκέφτηκα, για να μη σας πω ότι το σκέφτομαι μέχρι και σήμερα! Συχνά λέω στον εαυτό μου «αντί να διορθώνεις γραπτά, να βρίσκεσαι στην κλινική με τους ειδικευόμενους και να βγάζεις τον σκύλο βόλτα το απόγευμα, έβαλες μπελά στο κεφάλι σου. Και τι κατάλαβες;». Τελικά πολλά κατάλαβα. Μπορεί λόγω χρόνου να μην κατάφερα να υιοθετήσω τον σκύλο που ήθελα, όταν όμως βγάζω τον… εαυτό μου βόλτα, συναντώ ανθρώπους που με αισθάνονται δικό τους άνθρωπο! Και αυτό από μόνο του με αποζημιώνει και δικαιώνει τις θυσίες που έκανα μέχρι σήμερα.

Υπήρξαν στιγμές που να αισθανθήκατε περήφανος και να είπατε πως αξίζει κανείς να είναι πολιτικός;

Αμέτρητες. Τόσο ως δήμαρχος όσο και ως υπουργός Υγείας έζησα πολύτιμες στιγμές. Και δεν αναφέρομαι στην γκλαμουριά. Μιλάω για τη συγκίνηση και την αγκαλιά από καθημερινούς ανθρώπους με καθημερινά προβλήματα. Προβλήματα υγείας ή διαβίωσης που είχα τη δύναμη και τη θέληση να λύσω. Το συναίσθημα που βίωσα είναι απερίγραπτο. Εκεί είναι που λέω στον εαυτό μου «τελικά όλα όσα πέρασα άξιζαν τον κόπο για κάτι τέτοιες στιγμές».

Όσοι σας γνωρίζουν καλά λένε πως είστε από τους ανθρώπους που μιλούν ευθέως, ανοικτά και ξεκάθαρα. Υπήρξε κάποια στιγμή που σας κόστισε αυτό και το μετανιώσατε;

Καλώς ή κακώς, αυτό είναι το σήμα κατατεθέν μου. Έτσι είναι η φτιαξιά μου από μικρό παιδί, για αυτό και μέχρι σήμερα σε όποιον πολιτικό χώρο και αν ανατρέξετε, θα ακούσετε τη γνωστή πλέον ατάκα «α, ο Νικήτας έπρεπε να είναι με εμάς». Μια φράση που πρωτάκουσα από τη Μελίνα. Ωστόσο, όλοι όσοι το λένε αυτό δεν λογαριάζουν ότι με την ίδια ευθύτητα θα μιλούσα και για τα στραβά της παράταξης που μου προξένευαν. Στην πραγματικότητα δεν έχω ποτέ μετανιώσει. Μπορεί να την έχω φαινομενικά «πληρώσει» κάποτε, ωστόσο προτιμώ να μένω πιστός στον κόσμο τον οποίο έχω κληθεί να υπηρετήσω προστατεύοντας τα συμφέροντά του και όχι να «βγάζω τον σκασμό». Μάλλον κάπως έτσι μου έβγαλαν και το γνωστό σλόγκαν «ο αναρχικός της Δεξιάς».

Εσείς πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας με μια φράση;

Θα δανειστώ καλύτερα μια φράση του Ντελακρουά: «Χρειάζεται μεγάλη γενναιότητα για να τολμάς να είσαι ο εαυτός σου».

Αληθεύει ότι γράφετε την αυτοβιογραφία σας;

Δεν είναι μια αυτοβιογραφία όπως την έχουμε συνηθίσει. Είναι η απεικόνιση από τον γιατρό Νικήτα ενός καμβά από ιστορίες ασθενών στα χρόνια της θητείας μου στο Αρεταίειο Νοσοκομείο.

Μπορείτε να μας αποκαλύψετε ένα-δυο περιστατικά που αναφέρονται στο βιβλίο σας.

Ενδεικτικά μπορώ να σας αναφέρω δύο άκρα. Από τη μια τη Μελίνα που είχα το βαρύ καθήκον να κουράρω αλλά και την τιμή να γνωρίσω. Στον αντίποδά της είχα την ίδια τιμή αλλά και τη βαριά καρδιά να αντιμετωπίσω τον δύσκολο καρκίνο ενός παιδιού από φτωχή αγροτική οικογένεια. Θα σας φανεί παράδοξο αλλά ο έφηβος και η Μελίνα «συναντήθηκαν» στο ίδιο σημείο. Βρέθηκαν ίσοι απέναντι στην αρρώστια και τη θεραπεία. Ίσοι απέναντι στο συναίσθημά τους, στις αγωνίες και στα όνειρά τους. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει την απλότητα της ανθρώπινης ψυχής και το εύθραυστο της ύπαρξής μας. Μοιάζει με μια ιδιόρρυθμη ισορροπία της φύσης μας, μια ιδιότυπη «δημοκρατία» απέναντι στη ζωή και τον θάνατο…

 

Συνέντευξη στην Άννα Καραβοκύρη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο