Ο Χάρης Δούκας, αν. καθηγητής και τομεάρχης Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, ξεδιπλώνει τις σκέψεις και τις προτάσεις του πάνω στο πεδίο ρεαλιστικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στη χώρα μας.

Ο κ. Δούκας περιγράφει με σαφήνεια ποια πρέπει να είναι τα βασικά στοιχεία ενός εθνικού σχεδίου δράσης, εάν και εφόσον χρειαστεί να εφαρμοσθεί. Ιδιαίτερο, δε, ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνδεση που κάνει με την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της πορείας του κόμματός του!

Υπάρχουν άμεσες ρεαλιστικές λύσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και γιατί δεν τις εφαρμόζει η κυβέρνηση;

Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν προχωρήσει σε γενναία μέτρα αποκλιμάκωσης των τιμών ενέργειας, σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως μειώσεις φόρων (ΕΦΚ/ΦΠΑ), ρύθμιση των τιμών ενέργειας χονδρικής και λιανικής, φορολόγηση στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη.

Στην Ελλάδα, η εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική είναι μονοθεματική, καθώς βασίζεται στις επιδοτήσεις. Η πολιτική αυτή όμως μοιάζει με τον «πίθο των Δαναΐδων», καθώς συνεχώς απαιτούνται μεγαλύτερα ποσά και η κυβέρνηση «ξύνει τον πάτο του βαρελιού» προκειμένου να τα βρει.

Η αλλαγή πολιτικής είναι αναγκαία. Οι δικές μας άμεσες ρεαλιστικές προτάσεις αφορούν μία δέσμη δράσεων που συμπεριλαμβάνουν το πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής στη λιανική τιμή, τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας και τη μείωση του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά.

Εάν και εφόσον η κυβέρνηση προχωρήσει σε ένα εθνικό σχέδιο ενάντια στην κρίση, ποια είναι τα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να το διέπουν, ώστε να είναι αποτελεσματικό μεσοπρόθεσμα; 

Η χώρα μας είναι εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα (περίπου 85% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας). Μάλιστα, το φυσικό αέριο αποτελεί το βασικό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή (πάνω από το 40%).

Καθίσταται λοιπόν σαφές γιατί η «εισαγόμενη κρίση», κατά την κυβερνητική άποψη, έχει κάνει την Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ενεργειακή ακρίβεια.

Ένα μεσοπρόθεσμο εθνικό σχέδιο, για να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να βασίζεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας στην πράξη, μετατρέποντας τον πολίτη σε αυτοπαραγωγό καθαρής ενέργειας, που μπορεί να συμμετέχει ισότιμα στην ενεργειακή αγορά. Ο δεύτερος άξονας αφορά την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, μέσα από την ενίσχυση χρηματοδότησης ολοκληρωμένων ενεργειακών αναβαθμίσεων των κτιρίων. Τα χρήματα που έχουν προβλεφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν επαρκούν. Και το τρέχον πρόγραμμα κινείται πάρα πολύ αργά.

Ποια είναι τα «βαρίδια» που δεν αφήνουν την ΕΕ να προχωρήσει σε μια ομόφωνη λύση;

Το παλιό χάσμα Βορρά και Νότου, όπως το γνωρίσαμε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ζωντάνεψε ξανά. Το νέο σημείο διαφωνίας είναι αν πρέπει να επέμβουμε στον τρόπο λειτουργίας των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού ή όχι. Παρόλο δηλαδή που διαμορφώνονται ακραίες τιμές στα χρηματιστήρια ενέργειας, που δεν προκύπτουν σε καμία περίπτωση από τη σχέση προσφοράς – ζήτησης και συμπαρασύρουν προς τα πάνω υπηρεσίες και προϊόντα, βόρειες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, δεν συμφωνούν σε ευρωπαϊκή παρέμβαση στις αγορές.

Αυτό δεν σημαίνει όμως πως τα υπόλοιπα κράτη-μέλη περιμένουν την ΕΕ. Οχυρώνονται στο εσωτερικό τους.

Η Ιταλία φορολόγησε τα υπερκέρδη των εταιρειών. Η Γαλλία έβαλε πλαφόν στα τιμολόγια της EDF, η Ισπανία και η Πορτογαλία απαίτησαν και πήραν αποσύνδεση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου. Κάθε χώρα σταθμίζει τις ιδιαιτερότητές της και παίρνει μέτρα. Αυτός είναι ο δρόμος που θα έπρεπε να ακολουθήσει και η Ελλάδα.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας για τη χώρα μας εν όψει του αυτού του «ενεργειακού μπρα ντε φερ»;

Να συνεχίσει να μας βρίσκει η ενεργειακή κρίση απροετοίμαστους.

Το αυξημένο κόστος ενέργειας θα αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά, όσο χρησιμοποιούμε ορυκτά καύσιμα. Και αυτό, διότι το ρωσικό αέριο ήταν πριν από την ένταση και τον πόλεμο αισθητά φθηνότερο από το υγροποιημένο αέριο άλλων προμηθευτών. Ήταν οικονομικά ανταγωνιστικότερο του αντίστοιχου από το Κατάρ και πολύ πιο φθηνό του αμερικανικού.

Για αυτό και η νέα ενεργειακή πολιτική πρέπει να έχει ως επίκεντρο την ενεργειακή ανεξαρτησία από τα παιχνίδια υπερ-κερδοσκοπίας και γεωπολιτικής ισχύος των ορυκτών καυσίμων και των αγορών τους. Αυτή είναι η βασική μας πολιτική προτεραιότητα στο Κίνημα Αλλαγής.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ βρίσκεται σε μια τροχιά αισιοδοξίας και ως εκ τούτου ενισχύονται οι πιέσεις για μετεκλογικές συνεργασίες. Πρέπει να διατηρήσει το ανάχωμα της αυτόνομης πορείας ή να υποκύψει υπό όρους; 

Όπως η ενεργειακή αυτονομία είναι η μοναδική λύση για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, έτσι και η πολιτική μας αυτονομία είναι ο μόνος σίγουρος δρόμος για την αντιμετώπιση της εντεινόμενης πίεσης και των πλαστών διλημμάτων από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

 

Συνέντευξη στον Αντώνη Ι. Αντωνόπουλο

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 135