Για τις «πράσινες επενδύσεις» στους τομείς της ενέργειας, σε συνδυασμό με το ευρωπαϊκό Δίκαιο,μας μιλά ο Ορέστης Ομράν, επικεφαλής της «Greece Country Group» της DLA Piper, με έδρα της Βρυξέλλες, μίας από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως δικηγορικές εταιρείες.

Τον κ. Ομράν συναντήσαμε στο Συνέδριο Athens Energy Dialogues Energy Security Strategies (Στρατηγικές ενεργειακής ασφάλειας), όπου συμμετείχε ως ομιλητής στην ενότητα«Εnergy Financingand Funding». Στη συνέντευξη που ακολουθεί, αναφέρεται στα κριτήρια βιωσιμότητας και το ρίσκο στα «πράσινα ομόλογα»,επισημαίνοντας ότι «ακόμα κυρίαρχη στην Ελλάδα είναι η γραφειοκρατία, ένα από τα βασικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν επενδυτές που δραστηριοποιούνται σε τομείς φιλικούς προς το περιβάλλον».

Απολιγνιτοποίηση και ΑΠΕ: Υπάρχει κινητικότητα στην Ελλάδα για επενδύσεις στους τομείς αυτούς; Βοηθάει το τραπεζικό σύστημα;

Κατ’ αρχάς, η απολιγνιτοποίηση φαίνεται πως θα καθυστερήσει λόγω της ενεργειακής κρίσης, πράγμα που σημαίνει και καθυστερήσεις στα έργα αποκατάστασης και εναλλακτικής αξιοποίησης των λιγνιτικών μονάδων και των γύρω περιοχών.

Από την άλλη, το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα παραμένει έντονο, παρά την παγκόσμια αναταραχή στην οικονομία που προκάλεσαν η πανδημία του κορονοϊού και η ουκρανική κρίση.

Οι ελληνικές τράπεζες στηρίζουν σημαντικά έργα ΑΠΕ ελληνικών και ξένων συμφερόντων ανά την επικράτεια. Απαιτείται ωστόσο ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας για τη χρηματοδότηση των μεγαλύτερων έργων, απλούστευση των προϋποθέσεων χρηματοδότησης, εκπαίδευση του προσωπικού τους στις εμπορικές, τεχνικές και νομικές πραγματικότητες της αγοράς. Παράλληλα, σημαντική είναι και η προσέλκυση χρηματοδότησης από ξένες τράπεζες ειδικά για τα μεγάλα έργα στρατηγικού χαρακτήρα. Οι μεγάλες αμερικάνικες, αγγλικές και γερμανικές τράπεζες προτιμούν συνήθως χώρες όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Ισπανία για χρηματοδότηση τέτοιων έργων και καλό θα ήταν και η χώρα μας να περιλαμβάνεται στις επιλογές τους.

Σε τι βαθμό είναι εκτεθειμένος ένας υποψήφιος επενδυτής στην πράσινη ενέργεια και τι θα τον συμβουλεύατε;

Δεν πρόκειται περί έκθεσης, παρά περισσότερο για ανάγκη πραγματοποίησης των επενδύσεων με συγκεκριμένα κριτήρια βιωσιμότητας, τα οποία επίσημα και ανεπίσημα επεκτείνονται διεθνώς. Δική μου αίσθηση είναι πως τα κριτήρια για εφαρμογή περιβαλλοντικών και κοινωνικών ρητρών, σε επενδύσεις διαφορετικών χαρακτηριστικών,θα επεκταθούν τα επόμενα χρόνια, οπότε η συμμόρφωση ήδη με αυτά μόνο θετική μπορεί να είναι για έναν υποψήφιο επενδυτή.

Ποια είναι τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζει ένας ιδιώτης ή μία εταιρεία που θέλει να επενδύσει στη χώρα μας, σε τομείς φιλικούς προς το περιβάλλον;

Γραφειοκρατία, χαμηλή κατάρτιση των ιθυνόντων, καχυποψία, δυσχέρεια εύρεσης εξειδικευμένων τοπικών συνεργατών, πολυνομία, ισχυρά τοπικά συμφέροντα, καθυστερήσεις στην αποταμίευση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης είναι μερικά από τα βασικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν επενδυτές που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αυτόν στη χώρα μας. Οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση τέτοιων έργων και η πολυπλοκότητα του σχετικού κανονιστικού πλαισίου στη χώρα μας, παρά τις προς το θετικό πρόσφατες αλλαγές, εξακολουθούν να «τρομάζουν» τους διεθνείς επενδυτές.

Ποια είναι η γνώμη σας για τα πράσινα ομόλογα; Υπάρχει ρίσκο;

Σε κάθε μορφή χρηματοδότησης υπάρχει ρίσκο για τον δανειστή, το οποίο καλύπτουν οι σχετικές εξασφαλίσεις, έτσι λοιπόν και στα αποκαλούμενα πράσινα ομόλογα υπάρχει το αντίστοιχο ρίσκο. Θεωρώ πως η σύνδεση της χρηματοδότησης,μέσω μιας περιβαλλοντικής ρήτρας με την εκπλήρωση συγκεκριμένων φιλικών προς το περιβάλλον στόχων του οφειλέτη, είναι ένας έξυπνος τρόπος συμμετοχής των τραπεζών στην προσπάθεια της ενεργειακής μετάβασης. Εξάλλου, η αγορά δέχθηκε με ικανοποίηση τη νέα αυτή μορφή χρηματοδότησης και στη χώρα μας, με σημαντικούς ελληνικούς ομίλους να εκδίδουν πράσινα ομόλογα. Ένας περαιτέρω κίνδυνος θα μπορούσε να εντοπιστεί στην αξιολόγηση του συστημικού κινδύνου ή στο πόσο τα ομόλογα αυτά είναι εν τοις πράγμασι πράσινα και στοχεύουν όντως στη βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη. Σε κάθε περίπτωση, τα ομόλογα αυτά αυξάνουν τη διείσδυσή τους σε μεγάλες αγορές, όπως η βρετανική και η γερμανική, ενώ αντίστοιχοι τρόποι χρηματοδότησης παρατηρούνται πλέον και στην Κίνα.

Σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, οι επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση έχουν ικανοποιητικές αποδόσεις;

Σαφώς. Εξ ου και ολοένα και περισσότερα κεφάλαια στρέφονται προς τα έργα ενεργειακής μετάβασης. Το ρίσκο που προϋποθέτει η επένδυση μεγάλων ποσών σε έργα εκ φύσεως δύσκολα από τεχνικής, νομικής και γεωπολιτικής ενίοτε απόψεως ανταμείβεται με μεγάλες, σταθερές αποδόσεις, οι οποίες ωστόσο γίνονται ορατές σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα λόγω και του μεγάλου χρόνου κατασκευής που απαιτείται. Εξ ου και τα έργα αυτά προσελκύουν διεθνείς θεσμικούς επενδυτές περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η μονάδα FSRUστην Αλεξανδρούπολη, τα σχεδιαζόμενα έργα υδρογόνου στη Βόρεια Ελλάδα, τα έργα αποθήκευσης φυσικού αερίου, οι διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες αποτελούν παραδείγματα τέτοιων επενδύσεων.

Για τους ευρωπαϊκούς κανόνες στα μεγαλύτερα έργα ο Ορέστης Ομράν τονίζει:

Οι τομείς της ενέργειας, των τραπεζών και των υποδοµών είναι αναμφισβήτητα από τους πιο δυναμικούς κλάδους της οικονομίας με διεθνή χαρακτήρα, γεγονός που έχει ενισχύσει στα μεγαλύτερα έργα την ενοποίηση της ευρωπαϊκής έννομης τάξης, ώστε οι προϋποθέσεις πραγματοποίησης ενός έργου να είναι αντίστοιχες μεταξύ κρατών-μελών κατά το –ενιαίως–εφαρμοζόμενο ευρωπαϊκό Δίκαιο. Η χρήση κρατικών πόρων για την ενίσχυση συγκεκριμένων κλάδων της οικονομίας μέσω της χορήγησης τους σε ιδιώτες επενδυτές υπόκειται στους ίδιους ευρωπαϊκούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, ενώ το ευρωπαϊκό Δίκαιο του ανταγωνισμού επηρεάζει την πραγματοποίηση διασυνοριακών συναλλαγών και το πλαίσιο δραστηριοποίησης των ξένων επενδυτών στον ευρωπαϊκό χώρο.Για παράδειγμα, η απόφαση της κυβέρνησης να δώσει σταθερή τιμή πώλησης στο δίκτυο σε μεγάλα(στρατηγικού ενδιαφέροντος) έργα ανανεώσιμων υπόκειται στην προηγούμενη έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Προσαρμοστικότητα και ευελιξία

Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία δηλώνατε αισιόδοξος, σήμερα πώς βλέπετε τα πράγματα στον χώρο των επενδύσεων (;) ρωτήσαμε τον Ορέστη Ομράν:«Εξακολουθώ να παραμένω συγκρατημένα αισιόδοξος. Η σύγχρονη ιστορία έχει δείξει την ανθεκτικότητα της ανθρωπότητας σε γεγονότα που μπορούν να επηρεάσουν την ίδια την ύπαρξή της, όπως πρόσφατα η πανδημία. Αυτό το οποίο φαίνεται πως μάλλον πρέπει να συνηθίσουμε είναι η συχνότητα των γεγονότων ευρείας κλίμακας, όπως εν προκειμένω ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα οποία θα πρέπει να ερμηνεύονται δυναμικά και όχι γραμμικά για να ξεπερνιούνται. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία είναι εξάλλου απαραίτητες για να διατηρείται ένας βαθμός αισιοδοξίας».

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

 

 

 

 

Προβολές: 78