Η απαλλαγή των ευρωπαϊκών οδικών εμπορευματικών μεταφορών από τον άνθρακα –τομέας που απασχολεί σχεδόν 3,2 εκατομμύρια άτομα και 6,2 εκατομμύρια φορτηγά σε όλη την ΕΕ– απαιτεί κάτι περισσότερο από την απλή αυστηροποίηση των στόχων CO2, τονίζουν οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές οχημάτων, χαρακτηρίζοντας ως μη ρεαλιστική την πρόταση της Κομισιόν για νέους κινητήρες Euro 7: «Χωρίς την αντιμετώπιση του παλαιότερου στόλου, το πρότυπο Euro 7 θα έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στις εκπομπές οξειδίων του αζώτου NOx στις οδικές μεταφορές. Ο αντίκτυπος του Euro 7 θα έρθει μετά από αρκετά χρόνια, που σημαίνει ότι θα ξεκινήσει να γίνεται αισθητός τότε που ο αυξανόμενος αριθμός οχημάτων μηδενικών εκπομπών θα βγει στην αγορά λόγω των κανονισμών CO2. Δύο ζητήματα που δεν πρέπει να τα εξετάσουμε το ένα μεμονωμένα από το άλλο».
Πανόραμα στόλου

Πριν περάσουμε στις θέσεις τους, να δούμε πρώτα μια συνολική εικόνα για τα φορτηγά στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA):
·       Τα φορτηγά μεταφέρουν το 77% όλων των εμπορευμάτων, μέσω ξηράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
·       Σήμερα κυκλοφορούν περισσότερα από 6,2 εκατομμύρια φορτηγά σε όλη την ΕΕ.
·       Η μέση ηλικία των φορτηγών στην Ευρώπη είναι 13,9 έτη.
·       Υπάρχουν 52 εργοστάσια συναρμολόγησης φορτηγών στην Ευρώπη.
·       289.316 νέα φορτηγά πωλήθηκαν στην ΕΕ το 2021, σημειώνοντας αύξηση 16,8% σε σύγκριση με το 2020.
·       470.388 φορτηγά κατασκευάστηκαν στην ΕΕ το 2021.
·       169.147 φορτηγά (πάνω από 5 τόνους) εξήχθησαν παγκοσμίως το 2021, αξίας 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμβάλλοντας στο εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ.
·       Το 52% των βαρέων φορτηγών που κατασκευάζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες προέρχονται πλέον από ευρωπαϊκά εργοστάσια, βασισμένα στην ευρωπαϊκή τεχνολογία.
·       Το 95,8% όλων των νέων φορτηγών που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση κινούνται με ντίζελ και το 0,1% με βενζίνη.
·       Τα ηλεκτρικά φορτιζόμενα οχήματα (ηλεκτρικά με μπαταρία, plug-in υβριδικά) μαζί αντιπροσωπεύουν το 0,5%.
·       Τα φορτηγά με ηλεκτρικά φορτιζόμενα συστήματα μετάδοσης κίνησης αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,2% του τρέχοντος στόλου βαρέων φορτηγών.
·       Η απόδοση των οδικών εμπορευματικών μεταφορών (μετρούμενη σε δισεκατομμύρια τονοχιλιόμετρα) αυξήθηκε κατά 29,8% μεταξύ 2000 και 2020.
·       Στις σύγχρονες οικονομίες, το 73% της χωρητικότητας οδικών εμπορευματικών μεταφορών μεταφέρεται σε αποστάσεις 150 χλμ. ή μικρότερες. Λιγότερο από το 2% μεταφέρεται σε 1.000 χλμ.
·       Οι ταξινομήσεις νέων βαρέων επαγγελματικών οχημάτων τον Νοέμβριο του 2022 αυξήθηκαν κατά 21,1%, με 24.032 πωλήσεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
·       Τον Νοέμβριο του 2022, οι ταξινομήσεις νέων επαγγελματικών οχημάτων στην ΕΕ μειώθηκαν ελαφρά (-0,6%), σημειώνοντας τον δέκατο έβδομο συνεχόμενο μήνα πτώσης. Η κατηγορία των φορτηγών κατέγραψε σημαντική βελτίωση τον περασμένο μήνα, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να αντισταθμίσει τα αρνητικά αποτελέσματα των τμημάτων βαν και λεωφορείων. Οι επιδόσεις στις τέσσερις μεγάλες αγορές της περιοχής ήταν μεικτές. Η Γερμανία σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο (+14,0%), ακολουθούμενη από την Ισπανία, με μέτρια ανάπτυξη (+0,9%). Η Ιταλία και η Γαλλία, από την άλλη πλευρά, σημείωσαν πτώση (13,7% και 7,0% αντίστοιχα).
·       169.147 φορτηγά (πάνω από 5 τόνους) εξήχθησαν παγκοσμίως το 2021, αξίας 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμβάλλοντας στο εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ.
·       Στη χώρα μας, στους κόλπους της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος, περιλαμβάνονται περίπου 5.000 ιδιοκτήτες φορτηγών δημοσίας χρήσης.
Ουσιαστικές λύσεις

Να δούμε στο σημείο αυτό τι λένε οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές: «Οι περισσότεροι από μας είτε έχουν ήδη ξεκινήσει είτε πρόκειται να ξεκινήσουν τη σειρά των νέων φορτηγών τους, ηλεκτρικά με μπαταρία πρώτα και υδρογόνο αμέσως μετά».

Ωστόσο, «ο κίνδυνος σήμερα», όπως λένε, είναι ότι «οι υποδομές θα αποτελέσουν εμπόδιο, που θα επιβραδύνει σημαντικά την απορρόφησή τους από την αγορά: Οι τεχνικές απαιτήσεις και οι περιορισμοί της υποδομής φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων για ηλεκτρικά βαρέα οχήματα με μπαταρία και κυψέλες καυσίμου είναι διαφορετικές από εκείνες για αυτοκίνητα ή φορτηγά. Κυρίως όσον αφορά: τοποθεσίες σταθμών φόρτισης και ανεφοδιασμού, απαιτήσεις χώρου, ελάχιστα επίπεδα ισχύος εξόδου (εστίαση σε μεγαβάτ φόρτισης 800-1.200 kW). Χρειαζόμαστε μεγάλα, βαρέως τύπου καλώδια για την τροφοδοσία των κέντρων διανομής. Το δίκτυο πρέπει να είναι σε τόσο μεγάλη κλίμακα, ώστε να μεταφέρει επαρκή ενέργεια. Επομένως, κάτι πρέπει να γίνει επειγόντως».

«Φορτηγά μηδενικών εκπομπών Zero Emission Trucks έχουν αρχίσει να βγαίνουν στον δρόμο σε μεγάλους αριθμούς. Οι κατάλληλες όμως (δημόσιες) υποδομές εξακολουθούν να λείπουν σχεδόν εντελώς σήμερα», αναφέρει ο διευθυντής εμπορικών οχημάτων της ACEA, Thomas Fabian, υποστηρίζοντας: Κανένας φορέας δεν θα επενδύσει σε οχήματα μηδενικών εκπομπών Zero Emission Trucks, αν δεν μπορεί να επαναφορτίσει ή να ανεφοδιάσει το όχημά του. Χρειαζόμαστε ένα πυκνό δίκτυο σταθμών φόρτισης και ανεφοδιασμού με πρόσβαση στο κοινό».

Υπολογίζεται ότι ήδη μέχρι το 2027 οι κορυφαίες τοποθεσίες-στάσεις φορτηγών στην Ευρώπη πρέπει να είναι εξοπλισμένες με σημεία φόρτισης και κατάλληλους σταθμούς ανεφοδιασμού υδρογόνου, και μέχρι το 2030 χρειαζόμαστε ένα πλήρως λειτουργικό δίκτυο.

Αυστηρά όρια

Από το 1992, η ΕΕ θεσπίζει ολοένα και πιο αυστηρά όρια εκπομπών καυσαερίων για κάθε νέο όχημα που πωλείται στην ΕΕ (πρότυπα «Euro»).

«Η ανανέωση του στόλου με τα πιο πρόσφατα οχήματα Euro 6 –παράλληλα με την ηλεκτροκίνηση νέων οχημάτων– θα επιφέρει μείωση 80% στις εκπομπές NOx στις οδικές μεταφορές έως το 2035 (σε σύγκριση με το 2020). Στο ίδιο χρονικό πλαίσιο, τα πιο αυστηρά σενάρια Euro 7 θα μείωναν τις εκπομπές NOx στις οδικές μεταφορές κατά λιγότερο από επιπλέον 5% για αυτοκίνητα και φορτηγά σε σύγκριση με τα επίπεδα Euro 6.

Οποιοσδήποτε αντίκτυπος του Euro 7 θα έρθει μετά από αρκετά χρόνια, που σημαίνει ότι θα ξεκινήσει να γίνει αισθητός κατά το διάστημα που ο αυξανόμενος αριθμός οχημάτων μηδενικών εκπομπών θα βγει στην αγορά λόγω των κανονισμών CO2. Χωρίς την αντιμετώπιση του παλαιότερου στόλου, το Euro 7 θα έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στις εκπομπές NOx στις οδικές μεταφορές».

Ελληνική άποψη

«Πώς είναι δυνατόν να είναι εφικτός ο στόχος της αντικατάστασης όλων των παλαιών οχημάτων με ηλεκτρικά οχήματα, μέσα σε 13 χρόνια (σήμερα 12)», μας έλεγε ο Απόστολος Κενανίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ) και Διεθνών Μεταφορών σε μια συνέντευξη-συνομιλία που είχαμε μαζί του πέρυσι. Εκτός από την ανανέωση του στόλου, θεωρεί «απαραίτητη προϋπόθεση την παροχή κινήτρων, την ανάπτυξη υποδομών και επαρκούς δικτύου φορτιστών βαρέων οχημάτων. Η Ελλάδα έχει τον παλαιότερο στόλο, με μέσο όρο ηλικίας τα 21,4 έτη για τα φορτηγά οχήματα και τα 19 έτη για τα λεωφορεία, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στα 13,9 έτη».

Ψηφιακό «ΜΕΜΟ»

Ένα νέο ψηφιακό εργαλείο, το Μητρώο Εισαγόμενων Μεταχειρισμένων Οχημάτων (ΜΕΜΟ), θέτει σε εφαρμογή το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με στόχο την ορθή λειτουργία και εξυγίανση της αγοράς αυτοκινήτου. Και, παράλληλα, τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς θα διασφαλίζεται ότι τα εισαγόμενα οχήματα που θα τίθενται σε κυκλοφορία θα τηρούν τη νομοθεσία για τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων. Το ΜΕΜΟ, μεταξύ άλλων, δημιουργεί «προστιθέμενη αξία για τους πολίτες, την αγορά, τους επαγγελματίες, αλλά και για την οικονομία και το περιβάλλον».

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 70