Στο μικροσκόπιο της Εφορίας τίθενται οι τριγωνικές συναλλαγές μεταξύ συγγενών σχετικά με το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που ισχύει στις χρηματικές δωρεές και γονικές παροχές, ενώ η σχετική διαδικασία κρύβει αρκετές παγίδες για τους φορολογούμενους.

Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά δωρεές και παροχές για αγορά ακινήτων, αυτοκινήτων, ίδρυση εταιρειών κ.λπ. αποκλειστικά για συγγενείς α’ βαθμού, όπως σύζυγοι, μέρη συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς, υπό την προϋπόθεση ότι τα σχετικά ποσά είναι δηλωμένα και η μεταβίβασή τους αποδεικνύεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών.

Το αφορολόγητο δίνεται μία φορά και μέχρι να συμπληρωθεί το όριο των 800.000 ευρώ, με έναρξη ισχύος την 1η Οκτωβρίου 2021. Δηλαδή, αν κάποιος γονιός μεταβίβασε σταδιακά στο παιδί του το ποσό των 800.000 ευρώ έως τις 31/12/2022 θεωρείται ότι έχει εξαντλήσει το αφορολόγητο όριο και πάνω από αυτό αρχίζει η φορολόγηση των επιπλέον ποσών. Οι γονείς ή παππούδες δεν πρέπει να… διανοηθούν να προχωρήσουν σε γονική παροχή ποσών τα οποία είναι άγνωστα για το τραπεζικό σύστημα ή προέρχονται από το «στρώμα». Οι περιπτώσεις αυτές αποτελούν την πιο χαρακτηριστική διαδικασία ελέγχου από την Εφορία και, εφόσον αποδειχθεί ότι η συναλλαγή δεν έγινε μέσω τραπεζικού συστήματος, αλλά απευθείας με κατάθεση σε λογαριασμό, τότε θα αναζητηθεί η προέλευση των χρημάτων και θα επιβληθεί φόρος από το πρώτο ευρώ με ποσοστό 10%, χωρίς να ισχύει κανένα αφορολόγητο όριο.

Μια πολύ σημαντική διάταξη που προβλέπει ο σχετικός νόμος έχει να κάνει με τη μείωση του φόρου κατά 10% λόγω αναπηρίας, που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις γονικών παροχών και δωρεών προς συγγενείς α’ βαθμού. Αν το άτομα με αναπηρία δικαιούται έκπτωση φόρου και ταυτόχρονα απαλλαγή για την πρώτη κατοικία, τότε οφείλεται ο μικρότερος φόρος από τους δύο.

Το «λεπτό» σημείο

Το σημείο-κλειδί για τις γονικές παροχές έχει να κάνει με τις μεταφορές σε τραπεζικό λογαριασμό, καθώς προβλέπεται ότι για αρχικές δηλώσεις που έχουν υποβληθεί μετά την 1η Οκτωβρίου 2021 η απόδειξη έγκειται στη μεταφορά του ποσού της χρηματικής δωρεάς από το ένα ΙΒΑΝ στο άλλο, μεταξύ δύο τραπεζικών λογαριασμών.

Στην περίπτωση αυτή, η τράπεζα πρέπει να επισυνάψει το σχετικό αποδεικτικό («εξτρέ») της μεταφοράς των χρημάτων, ενώ, αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, τότε προκύπτει… μπέρδεμα. Η Εφορία, όταν δεν επισυνάπτεται το σχετικό δικαιολογητικό της μεταφοράς, καλεί τον φορολογούμενο και του ζητεί να το προσκομίσει εντός διαστήματος 5 εργάσιμων ημερών. Αν παρέλθει η προθεσμία αυτή και δεν προσκομιστεί το αποδεικτικό, τότε η ΑΑΔΕ ενεργοποιεί το σύστημα υπολογισμού του φόρου. Παραδείγματος χάριν, αν το ποσό που δεν ακολούθησε τη σχετική διαδικασία ανέρχεται σε 250.000 ευρώ, τότε πρέπει να πληρωθεί φόρος 25.000 ευρώ, καθώς δεν ισχύει το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ.

Πότε ακυρώνεται

Η μόνη περίπτωση κατά την οποία ακυρώνεται η φορολόγηση έχει να κάνει με την προσκόμιση του δικαιολογητικού ακόμη και μετά τις 5 εργάσιμες ημέρες, αλλά με εμφανή απόδειξη ότι το ποσό της μεταφοράς του χρηματικού ποσού έγινε σε προγενέστερο χρόνο από τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, όταν δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο για τη γονική παροχή και δωρεά, τότε η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι εξάμηνη και αρχίζει από την παράδοση των χρημάτων, δηλαδή από τη μεταφορά τους μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι ένας γονιός μπορεί να μεταφέρει από τον δικό του λογαριασμό στον λογαριασμό ενός κατασκευαστή το ποσό αγοράς ακινήτου για λογαριασμού του παιδιού του, χωρίς κανένα πρόβλημα.

Κοινοί λογαριασμοί

Η διαδικασία για το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ στις χρηματικές δωρεές και γονικές παροχές επιτρέπει τη μεταφορά χρημάτων από έναν λογαριασμό σε έναν άλλον κοινό λογαριασμό, στον οποίο είναι συνδικαιούχος ο πατέρας μαζί με το παιδί του.

Η φορολογική νομοθεσία προβλέπει ότι ως μεταφορά μέσω τραπεζών νοείται και αυτή που αφορά χρηματικά ποσά τα οποία «φεύγουν» από τον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό τον γονέα και πάνε σε άλλον, όπου ο ίδιος είναι δικαιούχος και ταυτόχρονα συνδικαιούχος, ο δωρεοδόχος. Μάλιστα, το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις επιταγών. Επιπλέον, ισχύει η μεταφορά χρηματικού ποσού από τράπεζα της Ελλάδας σε άλλη τράπεζα στο εξωτερικό, χωρίς μάλιστα να απαιτείται κάποια μετάφραση, καθώς στις περιπτώσεις αυτές η διαδικασία είναι προφανής και αυταπόδεικτη.

Καταστρατήγηση 
των διατάξεων

Η τριγωνική συναλλαγή για την εξασφάλιση του αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ έχει σημάνει συναγερμό στην Εφορία, καθώς δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις όπου έχει εντοπιστεί καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου.

Για παράδειγμα, είναι κλασική η περίπτωση όπου το τέκνο μεταφέρει λεφτά στη μητέρα του και στη συνέχεια αυτή μεταφέρει το ποσό στο άλλο παιδί. Οι περιπτώσεις των διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων α’ βαθμού συγγένειας που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή μπαίνουν κατευθείαν στο στόχαστρο της Εφορίας, η οποία αναλαμβάνει να ελέγξει τη σκοπιμότητα μιας τέτοιου τύπου… περίεργης «κυκλοφορίας» του χρήματος. Μάλιστα, αν αποδειχθεί ότι από μια τέτοια συναλλαγή έχει ωφεληθεί άλλο πρόσωπο, πέραν του α’ βαθμού συγγένειας, τότε επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ.

 

του Λουκά Γεωργιάδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο