Όλα όσα φέρνει το 2024 σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Οι αυξήσεις στις συντάξεις κατά 3%, οι οποίες ήδη φάνηκαν στους λογαριασμούς των δικαιούχων, η σημαντική ενίσχυση των εισοδημάτων για 663.000 δημοσίους υπαλλήλους μετά από 14 χρόνια και οι μόνιμες αυξήσεις σε επιδόματα διαμορφώνουν τον νέο χάρτη των παροχών για τ0 2024.

Υπολογίζεται ότι καταβλήθηκαν πάνω από 3 δισ. ευρώ σε συνταξιούχους και δικαιούχους επιδομάτων, ενώ περίπου 3 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στην καταβολή του δώρου Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα και στην εξόφληση των αποδοχών του Δεκεμβρίου. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμούν ότι, με τα χρήματα που θα λάβουν οι δικαιούχοι, θα ενισχυθεί σημαντικά η ιδιωτική κατανάλωση και ίσως η αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος να ξεπεράσει τον στόχο του 2,4% σε ετήσια βάση. Επιπλέον, με βάση τον προσφάτως ψηφισμένο Προϋπολογισμό, προβλέπεται η χορήγηση εισοδηματικών ενισχύσεων και παροχών ύψους 2,5 δισ. ευρώ.

Οι «απόμαχοι»

Περίπου 1.650.000 συνταξιούχοι είδαν τις νέες αυξήσεις κατά 3% στις αποδοχές τους, ενώ σε άλλες περιπτώσεις «έσβησαν» μικρές προσωπικές διαφορές και μπήκαν καθαρά λεφτά στο… ΑΤΜ ή δόθηκε το επίδομα προσωπικής διαφοράς σε 730.000 δικαιούχους.

Οι αυξήσεις στις συντάξεις κατά 3% ανεβάζουν σε υψηλότερα επίπεδα το ποσό της εθνικής σύνταξης, που αποτελεί και βάση για τη χορήγηση μιας σειράς επιδομάτων στους «απόμαχους» της τρίτης ηλικίας. Εντός των πρώτων ημερών του 2024, οι συνταξιούχοι που έλαβαν ακέραια την αύξηση ή «ψαλιδισμένη» λόγω προσωπικής διαφοράς, θα δουν στους ατομικούς λογαριασμούς ασφάλισης τους στον ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr.) τα ενημερωτικά σημειώματα του Ιανουαρίου με τις μεταβολές των συντάξεων. Εκεί θα καταγράφεται το νέο ύψος της εθνικής σύνταξης, αλλά και το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης.

Με βάση τα νέα δεδομένα, η εθνική σύνταξη αυξάνεται από την 1/1/2024 στα 426,17 ευρώ, από 413,76 ευρώ, συμπαρασύροντας και το ανώτατο όριο κύριων και επικουρικών συντάξεων. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τον σχετικό νόμο, το «ταβάνι» της ανώτατης κύριας σύνταξης αυξάνεται στα 5.114,04 ευρώ, από 4.965,12 ευρώ. Σημειώνεται ότι η αύξηση 3% στις συντάξεις αφορά την εθνική και την ανταποδοτική, ενώ οι επικουρικές εξακολουθούν να παραμένουν «παγωμένες». Αυτό σημαίνει ότι το 3% δεν υπολογίζεται επί των συνολικών αποδοχών που λαμβάνει ένας συνταξιούχος για κύρια και επικουρική σύνταξη.

Ειδικά κατώτατα όρια

Εξάλλου, με βάση την αύξηση της εθνικής σύνταξης, αναπροσαρμόζονται τα κατώτατα όρια σύνταξης, λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας, στα 399,54 ευρώ από 387,90 ευρώ που ίσχυε το 2023. Επιπλέον, το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας διαμορφώνεται από την 1/1/2024 στα 852,34 ευρώ, έναντι 827,52 ευρώ, που ίσχυε για το 2023. Σημειώνεται ότι η εθνική σύνταξη καταβάλλεται στο 100% σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας 80%, ενώ για όσους ανήκουν στην κλίμακα αναπηρίας από 67% έως 79,99% καταβάλλεται το ποσό των 320 ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, η αναπροσαρμογή της εθνικής σύνταξης κατά 3% διαμορφώνει στο ισόποσο και την προσωρινή σύνταξη που λαμβάνουν όσοι καταθέτουν την αίτηση συνταξιοδότησης. Στο επίπεδο των 399,50 ευρώ διαμορφώνεται τόσο η βασική σύνταξη του πρώην ΟΓΑ, όσο και η σύνταξη για τους ανασφάλιστους υπερήλικες, καθώς και το κατώτατο όριο της σύνταξης χηρείας για αποβιώσαντα που είχε 15 έτη ασφάλισης. Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, το ακέραιο της εθνικής σύνταξης των 426,17 ευρώ ισχύει για τις περιπτώσεις που ο αποβιώσας σύζυγος είχε 20 έτη ασφάλισης (τα αναλυτικά ποσά στον σχετικό πίνακα).

Παραδείγματα

·       Με βάση τις παραπάνω αυξήσεις, ένας συνταξιούχος που είχε αποδοχές ανταποδοτικής σύνταξης (κύρια και εθνική) 600 ευρώ και εδικαιούτο στο ακέραιο την αύξηση κατά 3%, είδε τη σύνταξή του να αυξάνεται στα 618 ευρώ. Δηλαδή, σε ετήσια βάση θα αυξήσει το εισόδημά του κατά 216 ευρώ.

·       Επίσης συνταξιούχος με ανταποδοτική σύνταξη 900 ευρώ πήρε αύξηση 3% ή 27 ευρώ μηνιαίως και σε ετήσια βάση 324 ευρώ για ολόκληρο το 2024.

Εργαζόμενοι συνταξιούχοι

Από την 1/1/2024 παύει να ισχύει το «πέναλτι» στις συντάξεις για όσους συνεχίζουν να εργάζονται.

Σύμφωνα με τον ασφαλιστικό νόμο που ψηφίστηκε προ ημερών, οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας θα δουν αύξηση κατά 30% στις μηνιαίες αποδοχές τους από τον Ιανουάριο, ενώ, από την άλλη πλευρά, θα γίνεται κράτηση 10% στον μισθό τους για τον λεγόμενο μη ανταποδοτικό πόρο υπέρ του ΕΦΚΑ. Ταυτόχρονα, με άλλη διάταξη, προβλέπεται η άρση της απαγόρευσης για την απασχόληση συνταξιούχων αναπήρων, οι οποίοι θα δουν αύξηση 30% στις μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές, ενώ δεν θα ισχύσει γι’ αυτούς και η κράτηση 10% που προβλέπεται για όσους συνταξιούχους απασχολούνται. Σημειώνεται ότι μέχρι πρότινος ένας συνταξιούχος του ΙΚΑ μπορούσε να απασχολείται, αλλά αυτό δεν ίσχυε για συνταξιούχο του πρώην Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών.

Σημαντική στήριξη

Το 2024 θα είναι το έτος ολικής επαναφοράς του Δημοσίου στην κανονικότητα των εισοδηματικών αυξήσεων μετά από 14 «πέτρινα» χρόνια, λόγω των άγριων περικοπών που έγιναν, στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Σύμφωνα με όσα έχουν ψηφιστεί και θα ισχύσουν από την 1/1/2024, η επιστροφή των 663.000 δημοσίων υπαλλήλων σε περιβάλλον εισοδηματικών αυξήσεων δεν θα αφορά μόνο τον βασικό μισθό αλλά και τα επιδόματα τέκνων, ευθύνης και ειδικών συνθηκών. Από την 1/1/2024, οι 660.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν οριζόντια αύξηση 70 ευρώ στον βασικό μισθό, η οποία χορηγείται ανεξαρτήτως του επιπέδου εκπαίδευσης του υπαλλήλου ή της προϋπηρεσίας και της οικογενειακής κατάστασης.

Όσοι κατέχουν θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο θα λάβουν αύξηση 30% στο σχετικό επίδομα, ενώ θα δοθούν επιπλέον χρήματα ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων. Από την 1/1/2024 τα ποσά των μισθολογικών κλιμακίων θα προκύπτουν με βάση το γινόμενο του εισαγωγικού μισθού για υπάλληλο υποχρεωτικής εκπαίδευσης, επί τον συντελεστή 0,0897. Η επόμενη σημαντική παροχή μετά την οριζόντια αύξηση στους βασικούς μισθούς αφορά τη σημαντική ενίσχυση ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων που βαρύνουν τον δημόσιο υπάλληλο. Πιο συγκεκριμένα, για έναν έγγαμο δημόσιο υπάλληλο με ένα τέκνο, το επίδομα διαμορφώνεται σε 70 ευρώ, για δύο τέκνα σε 120 ευρώ, για τρία τέκνα σε 170 ευρώ και για τέσσερα σε 220 ευρώ. Από το πέμπτο παιδί και πάνω, το επίδομα αυξάνεται κατά 70 ευρώ και διαμορφώνεται στα 290 ευρώ, για έξι παιδιά στα 360 ευρώ, για επτά στα 430 ευρώ κ.ο.κ. Το ετήσιο όφελος ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων κυμαίνεται από 240 έως έως και 600 ευρώ.

Θέσεις ευθύνης

Αναφορικά με το επίδομα θέσης ευθύνης, αυτό αφορά περίπου 65.000 ανώτερους υπαλλήλους, όπως τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές. Το ίδιο ισχύει και για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, των ιατρών του ΕΣΥ, των πανεπιστημιακών και των προϊσταμένων εκπαίδευσης. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την προ ημερών εξαγγελία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, από την 1/1/2024, οι ιατροί του ΕΣΥ και το νοσηλευτικό προσωπικό θα λάβουν αύξηση κατά 20% στα ποσά για τις εφημερίες που πραγματοποιούν.

Τα στελέχη των ΕΔ

Εξάλλου, για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας προβλέπεται αύξηση του επιδόματος ειδικών συνθηκών κατά 15 ευρώ. Έτσι, το ειδικό επίδομα που λαμβάνουν 112.000 δικαιούχοι θα αυξηθεί στα 70 ευρώ από 55 ευρώ που ήταν μέχρι πρότινος, εφόσον είναι έγγαμοι, και στα 130 ευρώ από 115 ευρώ για τους έγγαμους με παιδιά. Επιπλέον, όσοι υπηρετούν στον Έβρο και στις περιοχές της παραμεθορίου θα λάβουν και το ειδικό επίδομα, το οποίο αυξάνεται από την 1/1/2024 στα 130 ευρώ, από 100 ευρώ ήταν μέχρι πρότινος. Οι πανεπιστημιακοί, εκτός από την οριζόντια αύξηση των 70 ευρώ και το επίδομα τέκνου, θα έχουν μεσοσταθμική αύξηση αμοιβών κατά 10%, συν το επίδομα βιβλιοθήκης. Λόγω της αύξησης του κόστους των μετακινήσεων, οι δημόσιοι υπάλληλοι που μετακινούνται θα λαμβάνουν χιλιομετρική αποζημίωση 0,20 ευρώ ανά χιλιόμετρο.

Τέλος, το ανώτατο ύψος αποδοχών για τα στελέχη του Δημοσίου καθορίζεται στα 5.121 ευρώ για τους γενικούς γραμματείας υπουργείων, ενώ για κρατικούς λειτουργούς όπως οι δικαστικοί στα 8.426 ευρώ, για τους ιατρούς του ΕΣΥ στα 6.454 ευρώ και για την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας στα 5.269,88 ευρώ.

Ιδιωτικός τομέας και τριετίες

Από την 1/1/2024 επανέρχονται οι τριετίες, ενώ από την 1η Απριλίου θα ισχύσει ο νέος κατώτατος μισθός, ο οποίος θα αποτελέσει «οδηγό» για τον καθορισμό των επιμέρους κλαδικών συμβάσεων.

Ειδικότερα, όσοι αμείβονταν με τον βασικό μισθό αλλά είχαν συμπληρωμένη μία τριετία στις 14 Φεβρουαρίου του 2012, θα δουν τις αποδοχές τους να αυξάνονται από τα 780 ευρώ στα 858 ευρώ, για δύο τριετίες στα 936 ευρώ και για τρεις τριετίες στα 1.014 ευρώ. Το μέτρο αφορά τουλάχιστον 100.000 εργαζομένους, οι οποίοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, ενώ είχαν προϋπηρεσία από μία έως τρεις τριετίες στις 12 Φεβρουαρίου 2012. Σταδιακά θα προστίθενται μέσα στο 2024 όσοι συμπληρώνουν την πρώτη ή τη δεύτερη ή την τρίτη τριετία, ενώ όσοι προσλήφθηκαν μετά τις 14 Φεβρουαρίου 2012 θα συνεχίσουν να παίρνουν τον κατώτατο μισθό έως το τέλος του 2026, καθώς η τριετία ξεκινά να μετράει από την 1/1/2024, και θα περιμένουν την αύξηση λόγω προϋπηρεσίας από το 2027.

Σχετικά με τον βασικό μισθό, το υπουργείο Εργασίας θα ξεκινήσει μέσα στον Φεβρουάριο τις διαδικασίες υπολογισμού της νέας αύξησης που θα ισχύσει από την 1η Απριλίου. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η αύξηση αναμένεται να διαμορφωθεί τουλάχιστον στο 4% και έτσι ο βασικός θα αυξηθεί από τα 780 ευρώ στα 811,20 ευρώ, ενώ αν η τελική αύξηση διαμορφωθεί στο 5%, τότε θα ανέλθει στα 819 ευρώ μεικτά.

 

του Λουκά Γεωργιάδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο