Στο φόρουμ του CESEC, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 18-19 Ιανουαρίου 2024,για την ενεργειακή συνδεσιμότητα στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι χώρες του Centraland South Eastern Europe Energy Connectivity υπέγραψαν διευρυμένο Μνημόνιο Συνεργασίας για την περαιτέρω ανάπτυξη της υποδομής του Κάθετου Διαδρόμου, που συνδέει την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας με τις κεντρικές ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένων των Μολδαβία, Ουκρανία και Σλοβακία.

Στο πλαίσιο της υπουργικής συνδιάσκεψης του CESEC, αναδείχθηκε η σημασία της δεύτερης ηλεκτρικής διασύνδεσης (τέθηκε σε λειτουργία το περασμένο καλοκαίρι) Ελλάδας-Βουλγαρίας,κατά την ειδική εκδήλωση, για τα επίσημα εγκαίνια του έργου.Το έργο Κοινού Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκινά από το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης της Νέας Σάντας στη Ροδόπη και καταλήγει στον Υποσταθμό Maritsa East στη Βουλγαρία –εκτείνεται σε 151 χλμ., εκ των οποίων τα 29 χλμ. βρίσκονται εντός της Ελληνικής Επικράτειας. Το μέγιστο ονομαστικό περιθώριο ανταλλαγών ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών ανέρχεται πλέον σε 1,7 GW.Ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης δήλωσε ότι για το μέλλον οραματίζεται μια νέα διασύνδεση συνεχούς ρεύματος μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, ισχύος 2 GW, με την οποία θα μεταφέρονται ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες πράσινης ενέργειας από την Ελλάδα.

Όπως τονίζουν από κοινού το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ),«με τη δεύτερη γραμμή αυξάνεται σημαντικά το περιθώριο ανταλλαγών ενέργειας μεταξύ των γειτονικών συστημάτων της Ελλάδας και της Βουλγαρίας».Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι «θα εισάγουμε φθηνή ενέργεια και μεσοπρόθεσμα θα εξάγουμε ακόμη περισσότερη πράσινη ενέργεια, καθώς θα αυξάνεται η εγχώρια διείσδυση ΑΠΕ».

Διασυνοριακές υποδομές

Με αφορμή τις εργασίες του CESEC, παραθέτουμε τις προτεραιότητες που θέτει η αναθεωρημένη πολιτική για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα για την Ενέργεια (ΔΕΔ-Ε), η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2022,εισάγοντας νέους κανόνες για τις διασυνοριακές ενεργειακές υποδομές της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, έχουν προσδιοριστεί έντεκα διάδρομοι προτεραιότητας και τρεις θεματικοί τομείς, που καλύπτουν διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, του υπεράκτιου δικτύου και των υποδομών υδρογονανθράκων. Η στήριξη της ΕΕ «για την ανάπτυξη αυτών των διαδρόμων,οι οποίοι συνδέουν περιφέρειες που είναι επί του παρόντος απομονωμένες από τις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας, θα ενισχύσει τις διασυνοριακές διασυνδέσεις και θα συμβάλει στην ενοποίηση της ανανεώσιμης ενέργειας».

Α) Ηλεκτρικοί διάδρομοι

·       Διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου στη Δυτική Ευρώπη (NSI WestElectricity):Είναι διασυνδέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ του Βορρά με την περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ιβηρικής χερσονήσου, κυρίως για την ενσωμάτωση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενίσχυση των εσωτερικών υποδομών του δικτύου για την προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς της περιοχής.

·       Διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη (NSI East Electricity): Πρόκειται για διασυνδέσεις και εσωτερικές γραμμές σε κατευθύνσεις Βορρά- Νότου και Ανατολής- Δύσης για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ΕΕ και την ενοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ΕΕ.

·       Σχέδιο Διασύνδεσης της Βαλτικής Ενεργειακής Αγοράς στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (BEMIP Electricity): Πραγματοποιείται μεταξύ κρατών-μελών στην περιοχή της Βαλτικής για ενίσχυση της εσωτερικής υποδομής δικτύου, για τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης των κρατών της Βαλτικής και για την προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς.Περιλαμβάνονται εργασίες για την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή.

Β) Παράκτιοι διάδρομοι δικτύου

·       North SeasOffshoreGrid (NSOG):Αφορά την ολοκληρωμένη ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και σχετικές διασυνδέσεις στη Βόρεια Θάλασσα, τη Θάλασσα της Ιρλανδίας, τη Μάγχη, τη Βαλτική Θάλασσα και τα γειτονικά ύδατα.

·       Σχέδιο Διασύνδεσης της Βαλτικής Ενεργειακής Αγοράς υπεράκτιων δικτύων (BEMIP):Πρόκειται για την ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, την ολοκληρωμένη υπεράκτια ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και, όπου χρειάζεται, την ανάπτυξη δικτύου υδρογόνου και σχετικών διασυνδέσεων στη Βαλτική Θάλασσα και στα γειτονικά ύδατα.

·       Νότια και δυτικά υπεράκτια δίκτυα (SW offshore): Περιλαμβάνει ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ολοκληρωμένη υπεράκτια ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και, κατά περίπτωση, ανάπτυξη δικτύων υδρογόνου και οι συναφείς διασυνδέσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένου του Κόλπου του Κάντιθ και των γειτονικών υδάτων.

·       Νότια και ανατολικά υπεράκτια δίκτυα (SE offshore): Ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ολοκληρωμένη υπεράκτια ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και, όπου ενδείκνυται, ανάπτυξη δικτύων υδρογόνου και οι συναφείς διασυνδέσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα, τη Μαύρη Θάλασσα και τα γειτονικά ύδατα.

·       Υπεράκτια δίκτυα Ατλαντικού: Ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ολοκληρωμένη ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και οι σχετικές διασυνδέσεις στα ύδατα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού.

Γ) Διάδρομοι υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών

·       Διασυνδέσεις υδρογόνου στη Δυτική Ευρώπη (HI West): Υποδομή υδρογόνου και επαναχρησιμοποίηση υποδομών φυσικού αερίου, που επιτρέπει την ανάδυση ενός δικτύου ολοκληρωμένης ραχοκοκαλιάς υδρογόνου, συνδέοντας τις χώρες της περιοχής και καλύπτοντας τις ειδικές υποδομές τους για υδρογόνο, υποστηρίζοντας την ανάδυση μιας πανευρωπαϊκής μεταφοράς του. Καλύπτει το Βέλγιο, την Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Πορτογαλία.

·       Διασυνδέσεις υδρογόνου στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη (HI East): Υποδομή υδρογόνου και επαναχρησιμοποίηση της υποδομής φυσικού αερίου, που επιτρέπει την ανάδυση μιας συνδυασμένης μεταφοράς υδρογόνου –συνδέει τις χώρες της περιοχής και αντιμετωπίζει τις ειδικές απαιτήσεις υποδομής τους για υδρογόνο και υποστηρίζει την ανάδυση δικτύου σε όλη την Ένωση. Καλύπτει τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Κροατία, την Ιταλία, την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Αυστρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία ​​και τη Σλοβακία.

·       Σχέδιο Διασύνδεσης της Βαλτικής Ενεργειακής Αγοράς στο υδρογόνο (BEMIP Hydrogen): Υποδομή υδρογόνου και επαναχρησιμοποίηση υποδομών φυσικού αερίου, που επιτρέπει την ανάδυση μιας ολοκληρωμένης (ραχοκοκαλιά) υδρογόνου, συνδέοντας τις χώρες της περιοχής και καλύπτοντας τις ειδικές υποδομές τους για υδρογόνο.Καλύπτει τη Δανία, τη Γερμανία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Δ) Θεματικοί τομείς

Οι τρεις θεματικοί τομείς προτεραιότητας, που αναφέρονται σε ολόκληρη την ΕΕ, περιλαμβάνουν τις έξυπνες δικτυακές συσκευές ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα αερίου και ένα διασυνοριακό δίκτυο διοξειδίου του άνθρακα.

·       Ανάπτυξη έξυπνων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας: Αυξάνει την ανάπτυξη έξυπνων δικτύων για να βοηθήσει στην ενσωμάτωση των ΑΠΕ και επιτρέπει στους συμμετέχοντες να ρυθμίσουν καλύτερα την κατανάλωση ενέργειας.

·       Έξυπνα δίκτυα αερίου: Υιοθέτηση τεχνολογιών έξυπνων δικτύων αερίου για την αποτελεσματική ενσωμάτωση πηγών αερίου χαμηλών εκπομπών αερίου και ΑΠΕ στο δίκτυο φυσικού αερίου και υποστήριξη της υιοθέτησης καινοτόμων αερίων, στη ζήτηση.

·       Διασυνοριακό δίκτυο διοξειδίου του άνθρακα: Ανάπτυξη υποδομής μεταφορών για το δεσμευμένο CO2 μέσω ειδικών θεματικών ομάδων.

Ομάδα εργασίας της CESEC

Η ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου της CESEC συστάθηκε από την Αυστρία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία ​​και την ΕΕ τον Φεβρουάριο του 2015. Αργότερα προστέθηκαν οκτώ (οργανισμός που ενώνει την ΕΕ και τους γείτονες της για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης πανευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας) συμβαλλόμενα μέρη: Ουκρανία, Δημοκρατία της Μολδαβίας, Σερβία, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο –σύμφωνα με την απόφαση 1244 του ΣΑΗΕ και τη γνωμοδότηση του ΔΔ για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας(!) του Κοσσυφοπεδίου– και το Μαυροβούνιο.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 63