Πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που τέθηκε σε ψηφοφορία σήμερα (Τετάρτη 10.4.2024) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν και τα πέντε νομοθετικά κείμενα που αφορούν στις διαδικασίες ασύλου, τη διαχείριση των μεταναστευτικών κρίσεων και την προστασία συνόρων.

Ακτιβιστές που βρίσκονται στο θεωρείο άρχισαν να φωνάζουν, ζητώντας την καταψήφιση του Συμφώνου. «Το σύμφωνο σκοτώνει, ψηφίστε όχι» φώναζαν οι ακτιβιστές πετώντας τρικάκια στους ευρωβουλευτές.

Μετά την υπερψήφιση των πέντε νομοθετικών κειμένων, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα τόνισε ότι «γράψαμε ιστορία». Σε ανάρτησή της στο Χ, σημείωσε ότι «κρατήσαμε τον λόγο μας», προσθέτοντας ότι το το σύμφωνο συνιστά μια «ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης».

Η κεντροδεξιά πανηγύρισε για την έγκριση του μεταναστευτικού συμφώνου. Ο ευρωβουλευτής του ΕΛΚ Τόμας Τομπέ υποστήριξε ότι το Ευρωκοινοβούλιο έβαλε «με επιτυχία τέλος στο πολιτικό αδιέξοδο που χαρακτήριζε το μεταναστευτικό για πολλά χρόνια. Η υλοποίηση του νέου Συμφώνου μετανάστευσης θα μας επιτρέψει να ανακτήσουμε τον έλεγχο των εξωτερικών μας συνόρων και να μειώσουμε τη μεταναστευτική πίεση στην ΕΕ».

Το Σύμφωνο φιλοδοξεί να καθιερώσει μία νέα, κοινή πολιτική για τη διαχείριση της υποδοχής και της μεταγκατάστασης αιτούντων άσυλο σε όλο το ευρωπαϊκό μπλοκ, επιδιώκει να δώσει μία ενιαία απάντηση στο ζήτημα του μεταναστευτικού, μετά από περίπου 10 χρόνια κρίσεων και μεμονωμένων απαντήσεων των κρατών μελών στο πρόβλημα. Στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης, κομβική θεωρείται η καθιέρωση της υποχρεωτικής αλληλεγγύης, με βάση την οποία όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεισφέρουν στη διαχείριση του μεταναστευτικού, είτε οικονομικά, είτε φιλοξενώντας μετανάστες, είτε παρέχοντας επιχειρησιακή υποστήριξη.

Το κείμενο του Συμφώνου, περιλαμβάνει πέντε νόμους, που σύμφωνα με τους νομοθέτες, επιδιώκουν «τη μεταρρύθμιση των ισχυόντων κανόνων με έμφαση στη συνεργασία, αλλά και την υποχρεωτική πλην όμως ευέλικτη αλληλεγγύης». Αρκετοί ευρωβουλευτές θεωρούν ότι το σύμφωνο θα ανακουφίσει χώρες όπως την Ελλάδα και την Ιταλία, που έχουν αναλάβει το κύριο βάρος των μεταναστευτικών ροών που έρχονται από τις θαλάσσιες οδούς της Μεσογείου.

Το σύμφωνο υποστηρίχθηκε από τις τρεις μεγάλες πολιτικές ευρωομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι)/ Από την άλλη, οι πραγματιστές υποστηρίζουν ότι το κείμενο είναι το καλύτερο δυνατό που μπορεί να υπάρξει στην παρούσα στιγμή, την ώρα μάλιστα που η ακροδεξιά αναμένεται να βγει ενισχυμένη στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Ο Έλληνας αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, στην ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τόνισε ότι το πακέτο μέτρων που περιλαμβάνει το σύμφωνο είναι «λεπτό, ισορροπημένο αποτέλεσμα».

«Είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε την πόρτα σε ένα νέο σπίτι, που θα βασίζεται στον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της αξιοπρέπειας και των αξιών που εκπροσωπούμε. Όχι σε μία Ευρώπη – φρούριο, αλλά σε ένα καλά φυλασσόμενο σπίτι με πιο ασφαλή εξωτερικά σύνορα και πιο σαφείς κανόνες για το ποιος δικαιούται να εισέλθει. Ένα σπίτι που θα παρέχει καταφύγιο σε όσους διαφεύγουν από τη δίωξη, τον πόλεμο και τη βία, όπου οι αιτήσεις ασύλου θα διεκπεραιώνονται με τον δέοντα τρόπο και δίκαια», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι οι νέοι κανόνες διασφαλίσουν ότι «όσοι δεν έχουν νόμιμο δικαίωμα να βρίσκονται υπό την προστασία μας θα πρέπει να επιστρέφονται στις χώρες καταγωγής τους με ταχύτητα και αξιοπρέπεια».

Το νέο Σύμφωνο γα τη Μετανάστευση και το Άσυλο περιέχει προβλέψεις που αφορούν όλα τα στάδια του ζητήματος, από τον έλεγχο διαλογής των παράτυπων μεταναστών και τη λήψη βιομετρικών δεδομένων, μέχρι και τις διαδικασίες διεκπεραίωσης των αιτήσεων ασύλου από τα κράτη-μέλη.

Ακόμη, έχει προβλέψεις για τη συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών αλλά και τον τρόπο διαχείρισης κρίσεων. Σε κάθε περίπτωση, εισηγητές του Συμφώνου ξεκαθάριζαν ότι οι πέντε νόμοι είναι στην πραγματικότητα ενιαίοι. Αν το Ευρωκοινοβούλιο απέρριπτε έστω και έναν, θα κατέπεφτε όλο το Σύμφωνο.

Την αντίθεσή τους στο Νέο Σύμφωνο έχουν εκφράσει γνωστές περιπτώσεις, όπως οι νομοθέτες του ουγγρικού κόμματος του Βίκτορ Ορμπάν Fidesz, όπως και η ακροδεξιά ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) που στους κόλπους της περιλαμβάνει τη Λέγκα της Ιταλίας, τον Εθνικό Συναγερμό της Γαλλίας και τη γερμανική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Ακόμη, αντιδράσεις υπάρχουν και στο εσωτερικό των κυρίαρχων ευρωομάδων, με πιο ισχυρό μπλοκ αυτό των 16 Ιταλών ευρωβουλευτών των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

«Όχι» στο νέο Σύμφωνο και από το λαϊκίστικο Κίνημα Πέντε Αστέρων της Ιταλίας, που θεωρεί ότι είναι άχρηστο για τη χώρα του αλλά και επιζήμιο για τα δικαιώματα των μεταναστών, ενώ οι ευρωβουλευτές του κόμματος της Τζόρτζια Μελόνι «Τα Αδέρφια της Ιταλίας», που συγκατοικεί με τους Ευρωπαϊκούς Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR), με κυρίαρχης την πολωνική αντιπροσωπεία του Νόμου και της Δικαιοσύνης που αντιτίθεται στις αλλαγές, είχαν προαναγγείλει ότι «θα εξετάσουν κάθε φάκελο ξεχωριστά».

Αντιστάσεις εκφράστηκαν επίσης από τους 72 ευρωβουλευτές των Πρασίνων και τους 37 της Αριστεράς, κάνοντας λόγο για αυστηρές διατάξεις που θα υποβαθμίσουν τη διαδικασία ασύλου και θα επιτρέψουν παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων.