Η νέα πραγματογνωμοσύνη του καθηγητή του ΕΜΠ έρχεται να ενισχύσει -και να εξειδικεύσει- την τεχνική τεκμηρίωση του δυστυχήματος
Δύο χρόνια μετά την εθνική τραγωδία στα Τέμπη η δικαιοσύνη πλησιάζει στο κατώφλι της τελικής κρίσης. Η νέα πραγματογνωμοσύνη που παρέδωσε ο καθηγητής του ΕΜΠ Παναγιώτης Τσακιρίδης έρχεται να ενισχύσει -και να εξειδικεύσει- την τεχνική τεκμηρίωση του δυστυχήματος, απαντώντας κυρίως στο εξής ερώτημα:
Υπήρξε ή όχι έκρηξη στο πιλοτήριο της εμπορικής αμαξοστοιχίας;
Η απάντηση που προκύπτει από τη νέα έκθεση είναι ρητή: Δεν υπήρξε καμία έκρηξη τύπου βόμβας που καίει τα πάντα σε 1 δευτερόλεπτο. Τα ευρήματα αποτυπώνουν θραύσεις, παραμορφώσεις και λιώσιμο υλικών που αποδίδονται σε θερμική καταιγίδα και μηχανική βία – δηλαδή στη σφοδρότητα της πρόσκρουσης και όχι σε ενέργεια έκρηξης (σελ. 30-31, 37-38). Ζητήθηκε από τη δικαιοσύνη
Ο κ. Τσακιρίδης είχε συντάξει και το 2024 προηγούμενη τεχνική γνωμάτευση, ωστόσο τον Μάρτιο του 2025 η δικαιοσύνη -μετά από εντολή του εφέτη ανακριτή κ. Μπακαΐμη- τον κάλεσε ξανά. Η ομάδα του, μαζί με το ανακριτικό της Πυροσβεστικής και στελέχη της Εγκληματολογικής Υπηρεσίας, βρέθηκε στα μέσα Μαρτίου στο Κουλούρι, όπου φυλάσσονται τα υπολείμματα των συρμών για να εστιάσουν ειδικά στα κουφάρια της εμπορικής αμαξοστοιχίας (σελ. 3-4, 37).
Ο στόχος ήταν σαφής: να διαπιστωθεί αν τα κομμάτια δείχνουν ενδείξεις έκρηξης ή σύγκρουσης. Η πραγματογνωμοσύνη εστίασε στην εξέταση τμημάτων του πιλοτηρίου και της ηλεκτρομηχανής της εμπορικής – εκεί όπου διατυπώθηκαν οι περισσότερες υποψίες για εκρηκτικό φαινόμενο. Το συμπέρασμα ήταν ξεκάθαρο: τα σημεία φέρουν εντονότατες παραμορφώσεις και στρέβλωση, αλλά ουδεμία καταγραφή φαινομένων που να συνάδουν με εκρηκτικό μηχανισμό ή στιγμιαία εκτόνωση τύπου βόμβας (σελ. 37-38).
Τι έδειξαν τα μεταλλικά θραύσματα
Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε με χρήση μεταλλογραφικών και οπτικών τεχνικών
στο Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας του ΕΜΠ. Τα κομμάτια που εξετάστηκαν προέρχονταν από:
- Το σύστημα κύλισης.
- Εξαρτήματα της μηχανής.
- Μονάδες πέδησης.
- Επιλεγμένα στοιχεία από τις τροχοσειρές και τους άξονες.
- Αποκομμένα τμήματα από τον χώρο του πιλοτηρίου (σελ. 25-27, 30-36).
Η διαπίστωση ήταν ενιαία: οι θραύσεις είναι συνεπείς με συντριβή και θερμική καταπόνηση, όχι με εσωτερική έκρηξη. Δεν παρατηρήθηκαν ακτινωτά ρήγματα, μεταλλικά θραύσματα με εξώθηση ή οποιοδήποτε άλλο δείγμα που θα υποδήλωνε εσωτερική πίεση εκρηκτικής προέλευσης (σελ. 30-31).
Δεν εντοπίστηκε τίποτα ύποπτο στα χημικά ίχνη
Η πραγματογνωμοσύνη δεν περιορίστηκε στη δομική αποτίμηση. Περιλάμβανε και χημική επιβεβαίωση υλικών, τα οποία δεν αποκλίνουν από τα γνωστά βιομηχανικά πρότυπα που χρησιμοποιούνται σε συρμούς αυτής της κατηγορίας. Δεν ανιχνεύθηκε ξυλόλιο σε ποσοστά που να δημιουργούν υπόνοιες αυθόρμητης ανάφλεξης, ούτε πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες πέραν των επιτρεπτών ορίων. Δεν υπήρχαν ίχνη από παράνομη μεταφορά επικίνδυνων ουσιών ή νατοϊκών καυσίμων, όπως έχει διακινηθεί σε διάφορα μέσα (σελ. 58-60).
Η συνέχεια στα δικαστήρια
Η νέα πραγματογνωμοσύνη προστίθεται στον φάκελο των αποδεικτικών στοιχείων και εδραιώνει περαιτέρω την εικόνα που σχημάτισε η έκθεση Καρώνη. Ειδικά για όσους συνεχίζουν να αμφισβητούν το τεχνικό σκέλος των πορισμάτων, υπάρχουν περιθώρια για δική τους συμβολή: σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι συγγενείς θυμάτων προσανατολίζονται στην πρόσληψη ανεξάρτητου πραγματογνώμονα προκειμένου να εξεταστούν πλάνα από τα βίντεο που έφερε στο φως ο δικηγόρος της εταιρείας ασφάλειας Βασίλης Καπερνάρος – η γνησιότητα των οποίων επιβεβαιώθηκε από την ΕΛΑΣ.
Παράλληλα, η δικαιοσύνη ετοιμάζεται να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο. Όπως έχει διαρρεύσει, αναμένεται να ασκηθούν ποινικές διώξεις σε τουλάχιστον επτά γενικούς γραμματείς του υπουργείου Μεταφορών, που υπηρέτησαν την περίοδο 2016- 2023. Το εύρος της ευθύνης τους βεβαίως θα καθοριστεί από τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν τις ελλείψεις στο σύστημα ασφαλείας και τη συνολική πολιτική εποπτεία του ΟΣΕ.
Το τεχνικό σκέλος των ερευνών μπορεί να ολοκληρώνεται, αλλά το ηθικό και ποινικό σκέλος μόλις αρχίζει. Η χώρα οφείλει – τουλάχιστον- να φτάσει την υπόθεση εκεί που πρέπει: στην απονομή δικαιοσύνης με πλήρη λογοδοσία και χωρίς θεωρίες. Και οι πραγματογνώμονες με τη δουλειά τους έδειξαν τον δρόμο.
