Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι η νέα διαιρετική τομή στην κοινωνία το επόμενο διάστημα θα είναι η επιλογή του εκάστοτε πολίτη να εμβολιαστεί ή όχι. Αυτό, τουλάχιστον, μεταδίδουν ανώτερα κυβερνητικά στελέχη στο «Π», καθώς στην κυβέρνηση θέλουν να αποσοβήσουν τον κίνδυνο για ένα νέο γενικό lockdown από το φθινόπωρο και μετά, όταν de facto οι δραστηριότητες θα γίνονται περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους, αλλά θα υπάρχει και η παράμετρος της μετάλλαξης Δέλτα. Υπό αυτό το πρίσμα, από νωρίς η κυβέρνηση καθιστά σαφείς τους όρους του παιχνιδιού σε όλους τους πολίτες και τους επιχειρηματίες, δημιουργώντας ουσιαστικά επιχειρήσεις και μη ουσιώδεις δραστηριότητες δύο ταχυτήτων, διαχωρίζοντας ανάμεσα σε αυτές που επιτρέπονται για πολίτες που έχουν εμβολιαστεί και σε αυτές για πολίτες που δεν έχουν.

Η κυβέρνηση ωθείται σε αυτές τις αποφάσεις από δύο ταυτόχρονες και παράλληλες πραγματικότητες. Από τη μια, το εμβολιαστικό πρόγραμμα είχε «ταβανιάσει», έφτανε σε ένα επικίνδυνο πλατώ, που δεν διασφάλιζε επαρκή προστασία έναντι της μετάλλαξης Δέλτα. Από την άλλη, όσοι εμβολιάζονται θέλουν, και όχι άδικα, να ανακτήσουν το μεγαλύτερο μέρος των δικαιωμάτων και της κοινωνικότητας που είχαν πριν από την πανδημία και να μην εγκλωβιστούν σε έναν ατέρμονο κύκλο lockdown. Κάπως έτσι, προκειμένου να προσελκύσουν και άλλους πολίτες να εμβολιαστούν, αλλά και να μονιμοποιηθεί μια κατάσταση κανονικότητας σε δραστηριότητες ψυχαγωγίας, οι κυβερνώντες αποφάσισαν να δείξουν τα όρια… των επιλογών του καθενός, από τη στιγμή που όλα τα εμβόλια είναι διαθέσιμα για όλους και με επάρκεια ραντεβού.

Είναι ενδεικτικό ότι αυτήν τη στιγμή η πλήρης εμβολιαστική κάλυψη σε ενηλίκους ανέρχεται στο ποσοστό του 44%. Εύκολα ή σχετικά εύκολα, το συνολικό ποσοστό θα προσεγγίσει την περιοχή του 60%, κάτι όμως που είναι ανεπαρκές με δεδομένη τη μετάλλαξη Δέλτα, για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται ένα ποσοστό στην περιοχή του 80%, από το οποίο απέχουμε. Προκειμένου, λοιπόν, το τείχος ανόσιας να χτιστεί ταχύτερα, η κυβέρνηση προχωρά με ένα πλέγμα μαστιγίου και καρότου: με κίνητρα για νέους πολίτες, αλλά και σκεπτικούς που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο, αλλά και με σαφή όρια πάλι για τους ανεμβολίαστους ως προς τις δυνατότητες που θα έχουν για μη ουσιώδεις δραστηριότητες, ιδίως από το φθινόπωρο και μετά.

Κοινωνικοί περιορισμοί

Το μήνυμα είναι σχετικά απλό: Όποιος εμβολιάζεται, έχει κανονική κινητικότητα, όποιος δεν εμβολιάζεται, υπόκειται σε κοινωνικούς περιορισμούς που έχουν και σημαντικό οικονομικό κόστος. Και αν ακόμα δεν είναι απολύτως εμφανές, από τον Σεπτέμβριο θα καταστεί ευδιάκριτο και στον λιγότερο εύπιστο. Την ίδια ώρα, η μπάλα περνά και στους επιχειρηματίες, οι οποίοι καλούνται να διαλέξουν αν θα μπορούν να λειτουργήσουν με μεγαλύτερες πληρότητες και χαλαρότερα υγειονομικά πρωτόκολλα, μόνο για εμβολιασμένους, ή αν θέλουν να απευθυνθούν σε ένα μεικτό κοινό, με σημαντικούς περιορισμούς.

Εξ ου και πλείστα όσα κυβερνητικά στελέχη μεταδίδουν τη στρατηγική απόφαση να μην οδηγηθούμε από Σεπτέμβριο σε νέους γενικευμένους περιορισμούς. Επειδή, βεβαίως, στο Μαξίμου δεν είναι… οιωνοσκόποι, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα θεωρητικό κακό σενάριο που θα επιβάλει κάποιου είδους περιορισμούς. Υπάρχει, όμως, πλέον και ισχυρός ηθικός προβληματισμός εντός της κυβέρνησης αν είναι νοητό, ιδίως για τους πλήρως εμβολιασμένους, να ισχύουν εκ νέου περιορισμοί σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής, από τη στιγμή που αυτοί έχουν αναλάβει την ευθύνη τους, απέναντι στον εαυτό τους, αλλά και στο κοινωνικό σύνολο.

Υπάρχει, δε, και η οικονομική παράμετρος που με ευθύτητα έθεσε ο Άδωνις Γεωργιάδης. Ένα οριζόντιο lockdown έχει αξιοσημείωτο οικονομικό κόστος, το οποίο η κυβέρνηση δεν θέλει ιδιαίτερα να σηκώσει, ιδίως από τη στιγμή που θα υπάρχει μια μεγάλη και πλειοψηφική μάζα εμβολιασμένων πολιτών.

Ανταπόκριση και αυτορρύθμιση 

Στην κυβέρνηση βλέπουν ήδη τα πρώτα θετικά δείγματα της ανταπόκρισης των πολιτών, οι οποίοι μπαίνουν στην πλατφόρμα για να κλείσουν ραντεβού. Σημειωτέον, στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι τις επόμενες εβδομάδες τα νούμερα του ημερήσιου εμβολιασμού θα πέσουν από την περιοχή των 100.000. Ο λόγος είναι σχετικά απλός: τώρα γίνονται αρκετές δεύτερες δόσεις, ενώ τα νέα ραντεβού που κλείνονταν τις προηγούμενες εβδομάδες δεν ήταν παρά πολύ. Εξ ου και απαιτήθηκε ένας ανασχεδιασμός της στρατηγικής.

Περίπου 80.000 νέα ραντεβού κλείστηκαν τις προηγούμενες μέρες, ενώ, προφανώς ως ανταπόκριση στην είδηση για την Κάρτα Ελευθερίας, πάνω από 30.000 νέοι ηλικίας 18-25 έκλεισαν ραντεβού. Με δεδομένη και τη συζήτηση για τα προνόμια των εμβολιασμένων, θεωρείται σαφές ότι τις επόμενες μέρες θα υπάρξει και άλλη κινητικότητα στην πλατφόρμα, όσο θα καθίσταται πιο σαφές ποιο θα είναι το καθεστώς από εδώ και πέρα. Οι πολίτες, όπως λέει κυβερνητικό στέλεχος, αντιλαμβάνονται ότι από το φθινόπωρο δεν θα έχουν και πολλές εναλλακτικές, αν αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Ο ρεαλιστικός στόχος δεν είναι να καμφθούν οι σκληροί αντιεμβολιαστές, αλλά οι δύσπιστοι και οι επιφυλακτικοί που ακόμα περιμένουν… τους άλλους. Η προοπτική, όμως, για μια οικογένεια που δεν έχει εμβολιαστεί να πρέπει να πληρώσει το κόστος 2-3 rapid tests, απλώς για να πάει να φάει σε ένα εστιατόριο, δεν είναι ελκυστική.

Όπως διόλου ελκυστική δεν είναι και για τους επιχειρηματίες της διασκέδασης να λειτουργούν με μόλις 25% πληρότητα, εφόσον απευθύνονται σε μεικτό κοινό, ενώ το κοινό τους θα πρέπει να προσκομίζει και rapid test. Εξ ου και πολλές επιχειρήσεις θα πάνε στο αμιγές μοντέλο, ενώ ήδη μεγάλες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα ζητούν από τους εργαζομένους τους να προσκομίσουν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, προαναγγέλλοντας άλλου είδους εξελίξεις από Σεπτέμβριο.

Την ίδια ώρα, ειλημμένη θα πρέπει να θεωρείται η απόφαση για εμβολιασμό των παιδιών ηλικίας 15-17 ετών, με δεδομένη την παρουσία της μετάλλαξης Δέλτα. Εφόσον η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εισηγηθεί σχετικά, ίσως και τη Δευτέρα, η κυβέρνηση θα ανοίξει άμεσα και αυτή την ηλικιακή ομάδα, καθώς υπάρχει η επιχειρησιακή δυνατότητα, αλλά και η επάρκεια των εμβολίων.

του Γιώργου Ευγενίδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο