Συναντήσαμε τον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη στο «στρατηγείο» του, στο γραφείο του στο δημαρχείο της Αθήνας, και μιλήσαμε για όλους και για όλα. Για το όνειρό του για την Αθήνα αλλά και για την επόμενη μέρα της πανδημίας για την πρωτεύουσα. Εκείνο που μας τόνισε σε πολλά σημεία ήταν ότι έχει και σχέδιο και πείσμα για να αλλάξει την Αθήνα και αυτό το σηματοδοτούν τα μικρά και πολλά έργα σε κάθε σημείο της πόλης.

Τον Σεπτέμβριο που μας έρχεται κλείνετε δύο χρόνια στο τιμόνι της Αθήνας. Προεκλογικά μιλούσατε για τον «πολιτισμό της καθημερινότητας». Άλλαξε η καθημερινότητα στην πόλη;

Η Αθήνα αλλάζει λίγο – λίγο πολύ. Κάθε μέρα γίνεται καλύτερη. Toν Σεπτέμβριο του 2019 αναλάβαμε μια πόλη εγκαταλελειμμένη, όπου τα αυτονόητα ήταν ζητούμενα. Δουλεύουμε από κάτω προς τα πάνω με πρόγραμμα και αποφασιστικότητα. Σχεδόν δύο χρόνια μετά η πόλη είναι πιο καθαρή από ποτέ. Με νέους κάδους που πλένονται συστηματικά, με ανανεωμένο το 90% του εξοπλισμού καθαριότητας, με έμφαση στο αντι-γκράφιτι. Με νέα φιλοσοφία καθαριότητας. Η πόλη μας χρειάζεται ό,τι ακριβώς χρειάζεται ένα σπίτι για να είναι καθαρό: νερό, σαπούνι και απολύμανση. Αυτό κάνουμε ως δημοτική Αρχή, συμπεριφερόμαστε στην πόλη σαν να είναι το μεγάλο, κοινό μας σπίτι. Φτιάχνουμε τους δρόμους μας για να κινούνται τα αυτοκίνητα και τα πεζοδρόμιά μας για περπατούν με ασφάλεια και άνεση οι πεζοί. Να σας πω, κύριε Ελευθερόγλου, ότι ήδη έχουμε ασφαλτοστρώσει περισσότερους από 330 δρόμους με στόχο τους 1.050, δηλαδή το μισό οδικό δίκτυο της Αθήνας, και μέσα στους επόμενους 24 μήνες θα ανακατασκευάσουμε 410 πεζοδρόμια. Κυριολεκτικά κάθε μήνα αποδίδουμε νέα γήπεδα, νέες παιδικές χαρές ή νέα pocket parks, γειτονιά – γειτονιά. Μαζί με όλα αυτά συνυπολογίστε τη μεγάλη αλλαγή που ετοιμάζουμε στον δημόσιο φωτισμό. Για περισσότερο, οικονομικότερο, οικολογικότερο φως στην πόλη. Και φυσικά το μεγάλο μας στοίχημα είναι το πράσινο. Θέλουμε και θα κάνουμε τη διαφορά σε αυτό σύντομα. Για αρχή να ξέρετε ότι τετραπλασιάσαμε τα χρήματα που δίνει ο δήμος για το πράσινο.

Στην περίοδο της πανδημίας έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις για τη διαχείριση και τη δημιουργία δημόσιων χώρων. Τι κάνετε για αυτό;

Οι μέρες του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας ήταν καταλυτικές για να συνειδητοποιήσουμε όλοι την αξία του δημόσιου χώρου. Στην Αθήνα είχαμε μείνει πολύ πίσω και ήταν εμφανές. Η στρατηγική μας είναι απλή. Αναβαθμίζουμε τον δημόσιο χώρο που ήδη υπάρχει, πλατείες, πάρκα, παιδικές χαρές, γήπεδα και δημιουργούμε με έξυπνο τρόπο, καινούργιο.

«Ξυπνάμε» όλους εκείνους τους χώρους που η εγκατάλειψή τους είχε απομακρύνει τους πολίτες από τη χρήση τους. Τον Εθνικό Κήπο που ξαναγεννιέται, τον Λυκαβηττό που πλέον αλλάζει και αναβαθμίζεται. Εκεί θα ξαναζωντανέψουμε και το ιστορικό θέατρο του λόφου. Τον λόφο του Στρέφη που η ανάπλασή του τον μετατρέπει από ένα σκοτεινό και επικίνδυνο δάσος σε έναν τόπο προορισμού. Δρομολογήσαμε την Ακαδημία Πλάτωνος και, βέβαια, τη Διπλή Ανάπλαση. Φτάσαμε αισίως τα πέντε πάρκα τσέπης και συνεχίζουμε. Το νέο πάρκο ΦΙΞ, που γέμισε από μονοπάτια, φυτά, λουλούδια και δέντρα και έγινε ένας τόπος περιπάτου και αναψυχής. Σε αυτήν τη φιλοσοφία εντάσσονται και τα έργα που δημιουργούν ένα νήμα για να συνδέσουν τις γωνιές της πόλης. Όπως, για παράδειγμα, η ολοκαίνουργια πλατεία Ομονοίας που απέκτησε πάλι τον χαρακτήρα με το σιντριβάνι της, που είναι η αφετηρία ή ο τερματισμός μιας διαδρομής που τη συνδέει με την πλατεία Θεάτρου, η ανάπλαση της οποίας ξεκινά.

Μπορεί ο Δήμος της Αθήνας να κάνει κάτι για τη στήριξη της αγοράς της πόλης μετά το πλήγμα που έχει δεχτεί από την πανδημία;

Μπορεί και το κάνει. Αλλά με διαφορετική νοοτροπία. Από κοινού με τους επιχειρηματίες της πόλης και τους εργαζομένους ψάχνουμε τρόπους και λύσεις να στηριχθούν. Οι επιχειρήσεις της Αθήνας δοκιμάστηκαν και χρειάζονται έναν συμπαραστάτη και ο Δήμος Αθηναίων είναι ένας από αυτούς. Εξασφαλίσαμε τη χρηματοδότηση ενός σημαντικού προγράμματος 40 εκατ. ευρώ που ήδη «τρέχει». Το πρόγραμμα αυτό ήρθε για να καλύψει το κενό επιχειρήσεων με τον εκσυγχρονισμό, την αναβάθμισή τους, την εκπαίδευση του προσωπικού και την εξειδίκευσή τους. Γιατί, πέρα από την αναβάθμιση των επιχειρήσεων, είναι αναγκαίο να διαφυλάξουμε ή και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτού του προγράμματος, περίπου 7,5 εκατ. ευρώ, πηγαίνει στη στήριξη των επιχειρήσεων του πολιτισμού και των εργαζόμενων σε αυτόν. Ανοίξαμε όλους τους πολιτιστικούς χώρους της πόλης και τους διαθέσαμε εντελώς δωρεάν στους καλλιτέχνες και τους ανθρώπους του πολιτισμού για να υλοποιήσουν δικές τους ιδέες. Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε και την τόνωση της αγοράς.

Η Αθήνα έχει μείνει πίσω στις νέες τεχνολογίες. Έχετε συμπεριλάβει στον σχεδιασμό σας πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό της;

Η πανδημία μάς έδωσε χώρο και χρόνο να κάνουμε μεγάλα βήματα σε αυτό το κομμάτι. Η Αθήνα σε αυτή την περίοδο πέρασε στην επίθεση και μπορώ να πω ότι δημιούργησε τη μεγαλύτερη ψηφιακή προίκα που είχε ποτέ η πόλη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τελειώσαμε με τη δουλειά που έχουμε να κάνουμε. Φτάσαμε στην ψηφιοποίηση 110 υπηρεσιών και σύντομα θα ξεπεράσουμε κατά πολύ τον αριθμό αυτό με περισσότερες υπηρεσίες.

Να δώσω άλλο ένα παράδειγμα; Έχουμε τοποθετήσει πιλοτικά αισθητήρες που μας δίνουν σημαντικά στοιχεία για την πόλη. Για την πληρότητα των κάδων, για το αντικοινωνικό παρκάρισμα αλλά και για την ηχορύπανση και τους ρύπους. Κάναμε ένα τεράστιο ψηφιακό άλμα και προχωράμε.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αθήνας; Τι είναι αυτό που σας δυσκολεύει περισσότερο;

Η Αθήνα έχει ακόμη πολλούς ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν της. Θέλει επιμονή, θέλει πείσμα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Η μελέτη για την κάτω πλευρά της πλατείας Συντάγματος έχει γίνει πριν από 16 χρόνια, αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ, γιατί κανένας δεν ήθελε να κουνήσει την πιάτσα των ταξί από την πλατεία. Τώρα η πλατεία θα ανοίξει και θα αναδειχτεί με νέα στοιχεία.

Ακούτε τους πολίτες; Απαντάτε στα προβλήματα και τα ερωτήματά τους;

Μία από τις καλές στιγμές που έχω ζήσει ως δήμαρχος σε αυτή την περίοδο ήταν όταν πήγαινα σε μια συνάντηση και στο ραδιόφωνο άκουσα τον παραγωγό να διαβάζει μήνυμα ακροατή και να λέει: «Εγώ δεν ψήφισα Μπακογιάννη, αλλά πρέπει να πω ότι έμεινα έκπληκτος γιατί το πρωί πήρα τηλέφωνο για να ζητήσω βοήθεια με τα αδέσποτα της περιοχής και το μεσημέρι είχε έρθει η βοήθεια». Αυτή είναι μια βαθιά ικανοποίηση, γιατί βλέπεις ότι η μεθοδική δουλειά που γίνεται έχει αντίκρισμα. Αφουγκραζόμαστε τις γειτονιές και τους ανθρώπους. Έχουμε δημιουργήσει ένα δίκτυο που μας ενημερώνει για κάθε μικρό και μεγάλο πρόβλημα που προκύπτει. Για να παρεμβαίνουμε άμεσα. Δεν θέλουμε να ταλαιπωρείται ο Αθηναίος. Δεν θέλουμε να αισθάνεται ότι παλεύει μόνος του το όποιο πρόβλημα δυσκολεύει την καθημερινότητά του. Έχουμε το τετραψήφιο 1595 αλλά και την εφαρμογή του Novoville που επιτρέπει στους πολίτες να επικοινωνούν μαζί μας. Αλλά, ξέρετε, εγώ στα χρόνια που υπηρετώ την Αυτοδιοίκηση -και είναι πλέον αρκετά- έμαθα ότι την πόλη και τους ανθρώπους τούς μαθαίνεις περπατώντας και μιλώντας. Αυτό έκανα, αυτό θα κάνω πάντα. Βγαίνω, μιλάω, επικοινωνώ με τους Αθηναίους και μπορώ να σας πω ότι, πέρα από τα προβλήματα, καταγράφω και τη λογική, τη σκέψη και τα ζητούμενα για τα επόμενα βήματα της πόλης.

Φαίνεται ότι η δίχρονη προσχολική εκπαίδευση που αρχίζει από τη νέα σχολική χρονιά δεν πάει καλά στους μεγάλους δήμους. Σε ποια κατάσταση βρίσκεται η Αθήνα;

Να αρχίσουμε από τα θεμελιώδη. Η Αθήνα δεν είναι απλώς υπέρμαχος της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, αλλά τη θεωρούμε και ισχυρό εργαλείο κοινωνικής στήριξης. Δηλαδή, πέρα από τον παιδαγωγικό χαρακτήρα που έχει, δίνει δυνατότητες που δεν έχουν πολλές φορές οι γονείς. Τους απαλλάσσει από ένα μεγάλο κόστος φροντίδας του παιδιού, όταν εκείνοι δουλεύουν ή ακόμα και όταν αναζητούν δουλειά.

Εδώ και 18 μήνες ολόκληρος ο μηχανισμός του Δήμου Αθηναίων καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια να βρει λύσεις σε ένα πρόβλημα που αφορά σε 1.300 παιδιά και οικογένειες της πόλης. Προκηρύξαμε δύο διαγωνισμούς, οι οποίοι κηρύχθηκαν άγονοι, αλλά δεν σταματήσαμε την προσπάθεια. Εύλογα θα με ρωτούσατε: Είναι δυνατόν να έχει η Αθήνα τέτοιο κτιριακό πλούτο και να μην μπορεί να δημιουργήσει μερικές αίθουσες; Και η απάντηση είναι ότι θα μπορούσαμε να έχουμε επιλέξει τέτοιες λύσεις, αν αδιαφορούσαμε για την καταλληλότητα των χώρων για τα παιδιά. Δηλαδή, παράθυρα, προαύλιο και αίθουσες με σύγχρονες προδιαγραφές. Επιλέξαμε μεταβατικές, αλλά πλήρως ασφαλείς λύσεις. Έτσι, λοιπόν, το σχέδιό μας προβλέπει τη δημιουργία δέκα νηπιαγωγείων σε εννέα αδόμητα οικόπεδα, τη διαμόρφωση επτά αιθουσών νηπιαγωγείων σε έξι υφιστάμενα σχολεία και τη δημιουργία τριών νηπιαγωγείων σε τρεις αύλειους χώρους. Και επειδή ακούω κάποιους να μιλούν για «κοντέινερ», εδώ μιλάμε για σύγχρονους οικίσκους με θερμομόνωση, ασφαλείς, κατασκευασμένους με σύγχρονα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν ως μεταβατική λύση, βάσει της δυνατότητας που μας έδωσε ο νόμος τής τότε κυβέρνησης τον Μάιο του 2019.

Ποιο είναι το έργο-στοίχημα με το οποίο θέλετε να ταυτίσετε την παρουσία σας ως δημάρχου;

Είναι ένα τεράστιο έργο που δεν γίνεται με μία μελέτη, με μία μπουλντόζα και χρηματοδότηση. Είναι πολλά μικρά έργα, με τα οποία όμως αλλάζει ουσιαστικά, πραγματικά η πόλη. Είναι ο πολιτισμός της καθημερινότητας. Γιατί, αλήθεια, σε μια Αθήνα βρόμικη, σκοτεινή, χωρίς πράσινο, με εγκαταλελειμμένους τους δημόσιους χώρους της, τι νόημα θα είχε να σας μιλήσω για ένα φανταχτερό έργο που θα συνδεθεί με το όνομά μου;

Θα ήθελα να σταματήσουμε το φαινόμενο που γιγαντώθηκε τα προηγούμενα χρόνια με τους Αθηναίους που άφηναν τα σπίτια τους για να ζήσουν σε μια άλλη περιοχή. Όλους αυτούς τους θέλουμε πίσω και θέλουμε και νέους κατοίκους. Γιατί η Αθήνα παίρνει ζωή από τους ανθρώπους της. Αυτό το στοίχημα δεν το κερδίζεις με εξαγγελίες και υποσχέσεις. Θέλει ακριβή σχεδιασμό, εκτέλεση και αδιάκοπη δουλειά. Δεν είναι θέμα σύνδεσης του ονόματος ενός δημάρχου. Η Αθήνα έχει ανάγκη να συνδεθεί με τον 21ο αιώνα, με τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις νέες τεχνολογίες και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια

Συνέντευξη στον Νίκο Ελευθερόγλου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο