Ξεκινούν οι αιτήσεις για το «Νέο Εξοικονομώ»

Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου δρομολογείται η έναρξη υποβολής αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», από ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές ακινήτων που επιθυμούν την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους.

To νέο πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδική μέριμνα για τα φτωχά νοικοκυριά και στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών.

Τις προηγούμενες ημέρες τέθηκε σε εφαρμογή η ιστοσελίδα του «Νέου Εξοικονομώ» (exoikonomo2021.gov.gr), στην οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που έχουν σχέση με το πρόγραμμα.

Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής

Δηλαδή μπορούν να δουν τα εξής:

• Το ύψος της επιδότησης ανάλογα με τα κριτήρια που ισχύουν.
• Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τον σχεδιασμό για τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων.
• Το ενεργειακό πλαίσιο στο οποίο πρέπει να ανήκουν τα δυνητικά επωφελούμενα κτίρια, σύμφωνα με τον «Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων».
• Το είδος των επιλέξιμων παρεμβάσεων.
• Τα στάδια και τα κριτήρια για την αξιολόγηση των αιτήσεων.
• Τις προθεσμίες που σχετίζονται με το πρόγραμμα σε όλα τα στάδια υλοποίησης του.

Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).

Πιο δίκαιο το «Νέο Εξοικονομώ»

Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, το «Νέο Εξοικονομώ» έχει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων. «Είναι πιο δίκαιο και πιο αποδοτικό, δεδομένου ότι καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, ενώ για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά», σημειώνεται στην ανακοίνωση. Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για μονογονεϊκές οικογένειες, πολυτέκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ. Ως σημαντικότερο κριτήριο, ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με 632 εκατ. ευρώ και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθεί συνολικά πάνω από 1 δισ. ευρώ. Το «Νέο Εξοικονομώ» θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το 2030.

Τα κριτήρια επιλογής είναι: Εξοικονόμηση ενέργειας (50%), εισόδημα (14%), μονογονεϊκές 7%, πολύτεκνοι – ΑΜΕΑ (7%), περιοχή (7%) κτλ.

Ειδικά για φυσικά πρόσωπα και νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, έχει προβλεφθεί ξεχωριστός προϋπολογισμός που θα φτάσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος

Τα ποσοστά επιδότησης των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης κλιμακώνονται ως εξής:

• Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75%.
• Από 5.000 έως 10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70%.
• Από 10.000 έως 20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55%.
• Από 20.000 έως 30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45%.
• Από 30.000 έως 50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40%.

Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση, η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος.

Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός των επενδύσεων είναι 0,9 ευρώ ανά κιλοβατώρα εξοικονομούμενης ενέργειας ανά τετραγωνικό και 180 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο της κατοικίας (όποιο από τα δύο είναι μικρότερο) και με ανώτατο πλαφόν σε κάθε περίπτωση τα 28.000 ευρώ.

Δημιουργείται ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά μέσω του οποίου –μεταξύ άλλων– θα παρέχονται εγγυήσεις στις τράπεζες προκειμένου να εκταμιεύσουν τα δάνεια που θα καλύψουν την ιδιωτική συμμετοχή στις επενδύσεις.

Προτεραιότητα ένταξης θα δίνεται σε ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους, νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, κτίρια που κατατάσσονται σε χαμηλότερη ενεργειακή κλάση που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλότερες ανάγκες θέρμανσης και παλαιότερες κατασκευές.

Τα κριτήρια

Όπως είναι ήδη γνωστό, το σύστημα ένταξης με σειρά προτεραιότητας που ίσχυε στα προηγούμενα προγράμματα καταργείται και εισάγεται σύστημα αξιολόγησης των αιτήσεων με μοριοδότηση ενεργειακών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, που διαμορφώνονται ως εξής:

Ενεργειακά κριτήρια

• Ανηγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (βάσει προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων και της εκτιμώμενης ετήσιας) 50%.
• Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%).
• Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%).
• Η παλαιότητα κατασκευής (3%).

Εισοδηματικά κριτήρια

• Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%).

Κοινωνικά κριτήρια

• Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%).
• Μονογονεϊκή οικογένεια (5%).
• Μακροχρόνια άνεργος (5%).
• ΑμεΑ (5%).

Οι 12 αλλαγές

Οι σημαντικότερες αλλαγές στο «Νέο Εξοικονομώ» σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα συνοψίζονται ως εξής:

• Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων.
• Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας.
• Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
• Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
• Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών, όταν το μεγαλύτερο που έχει επιτευχθεί σε προηγούμενα προγράμματα είναι περί τα 40.000 νοικοκυριά.
• Το πρόγραμμα εστιάζει στα πιο ενεργοβόρα κτίρια και στις Περιφέρειες με περισσότερο κρύο τον χειμώνα.
• Επανακαθορίζονται τα ποσοστά επιδοτήσεων με γνώμονα την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά Kwh, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.
• Με στόχο την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια, όπως γινόταν στο παρελθόν.
• Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
• Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση.
• Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
• Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος.

«Εξοικονομώ» και για επιχειρήσεις

Εν τω μεταξύ το επόμενο διάστημα αναμένεται να «τρέξει» και το «Εξοικονομώ» αποκλειστικά για επιχειρήσεις.

Η δράση περιλαμβάνει δύο υποπρογράμματα ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης.

Το πρώτο αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας για μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα, και το δεύτερο την προμήθεια και την εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού σε πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Το ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται από το είδος των επιλέξιμων δαπανών, την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της.

Με βάση τον μετρήσιμο στόχο, οι ενεργειακές παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στις επιχειρήσεις πρέπει να διασφαλίζουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30% σε σύγκριση με την υφιστάμενη κατάστασή τους.

Ποιες παρεμβάσεις προβλέπονται

Όσον αφορά τις παρεμβάσεις, προβλέπεται εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή (π.χ. εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού/ατμού, εξοπλισμός ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας κ.ά.), στην αποθήκευση, στη διανομή προϊόντων, καθώς και στη λειτουργία των εταιρειών (π.χ. αναβάθμιση συστήματος φωτισμού, εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κ.ά.). Επίσης προβλέπονται ενεργειακές αναβαθμίσεις στο κτιριακό κέλυφος (θερμομόνωση τοιχοποιίας – δαπέδου, στέγης κ.λπ., ενεργειακά κουφώματα/υαλοπίνακες, συστήματα σκίασης κ.ά.).

Η δράση αυτή αναμένεται να συμβάλλει στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και των διαδικασιών λειτουργίας των εταιρειών, σύμφωνα με τους στόχους που καθορίζονται στο ΕΣΕΚ, καθώς και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Προϋπολογισμός

Με βάση όσα προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, η χρηματοδότηση του επιχειρηματικού «Εξοικονομώ» ανέρχεται στο ποσό των 450 εκατ. ευρώ. Το ελληνικό σχέδιο προβλέπει ότι με τα εν λόγω κεφάλαια θα αναβαθμιστούν ενεργειακά 9.700 επιχειρήσεις.

της Αμαλίας Κάτζου 

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο