«Εταιρείες χημικών προϊόντων, χάλυβα, τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας, αλουμινίου, μεταφορών, φαρμάκων και τροφίμων-ποτών προμηθεύονται σήμερα ενέργεια απευθείας από αιολικά πάρκα με μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας. Η βαριά βιομηχανία ανησυχούσε για το κόστος του ανέμου και τις επιπτώσεις του στα ενεργειακά συστήματα. Τώρα θέλουν αέρα», αναφέρει χαρακτηριστικά η Wind Europe, τέως EWEA, φωνή της αιολικής βιομηχανίας στην Ευρώπη. Και μας υπενθυμίζει: «H αιολική βιομηχανία είναι στρατηγική βιομηχανία για την Ευρώπη. Είναι 300.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας (από τα περίπου 1,5 εκατομμύρια άτομα που εκτιμάται ότι εργάζονται στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνολικά) συνεισφέροντας 37 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ. Κάθε νέος στρόβιλος παράγει κατά μέσο όρο οικονομική δραστηριότητα 10 εκατ. ευρώ».

Τα 248 εργοστάσια της Wind Europe βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικά υποβαθμισμένων περιοχών (σ.σ. στην Ελλάδα έχουμε μόνο ένα εργοστάσιο κατασκευής ανεμογεννητριών που ανήκει στον όμιλο Eunice). Η αιολική ενέργεια είναι ένας σημαντικός ευρωπαϊκός εξαγωγέας: η μισή αιολική ενέργεια στον κόσμο προέρχεται από ανεμογεννήτριες που κατασκευάζονται από ευρωπαϊκές εταιρείες.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι ο άνεμος θα είναι η ραχοκοκαλιά του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης βλέποντας τον άνεμο να είναι το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης μέχρι το 2050 – με την αιολική ενέργεια να αυξάνεται από 220 GW σήμερα σε 1.300 GW. Αυτό συνεπάγεται 25 φορές αύξηση των υπεράκτιων ανέμων στην ΕΕ, αν και το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της χωρητικότητας GW, όπως εκτιμά η Κομισιόν, θα προέλθει από χερσαία αιολική ενέργεια. Ο άνεμος είναι μια ολοένα και πιο σταθερή μορφή παροχής ρεύματος. Τα νέα χερσαία αιολικά πάρκα λειτουργούν πλέον με συντελεστές δυναμικότητας έως και 40% και τα νέα υπεράκτια αιολικά πάρκα με έως και 60%.

«Στόχος 7» ΟΗΕ

«Ο άνεμος βοηθά στην απεξάρτηση της βιομηχανίας από άνθρακα, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη», γι’ αυτό «η αιολική ενέργεια είναι αναπόσπαστο μέρος του «Στόχου 7» του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών «για φτηνή και καθαρή ενέργεια έως το 2030».

Η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) συμμετέχει ενεργά στη δράση «Γενιά 17», υιοθετώντας τον «Στόχο 7». Σε πρόσφατη εκδήλωση για την πρωτοβουλία αυτή της ΕΛΕΤΑΕΝ, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Παναγιώτης Παπασταματίου τόνισε: «Η αιολική ενέργεια παραμένει φθηνή την ώρα που οι τιμές του ηλεκτρισμού έχουν εκτοξευθεί, κυρίως λόγω της τιμής του φυσικού αερίου στις διεθνείς αγορές. Αυτήν την περίοδο, τα νέα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα παράγουν τρεις-τέσσερις φορές φθηνότερο ηλεκτρισμό σε σχέση με το σημερινό κόστος ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο και δυο-τρεις φορές φθηνότερο συγκριτικά με τον λιγνίτη. Αν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα, οι συνέπειες της κρίσης θα ήταν πολύ επαχθέστερες για τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, το 2017, χρονιά που για τελευταία φορά δημοσιεύθηκαν αναλυτικά στοιχεία, τα αιολικά πάρκα που λειτουργούσαν τότε μείωσαν το κόστος ρεύματος για τον Έλληνα καταναλωτή κατά 53 εκατ. ευρώ. Σήμερα, το όφελος είναι ακόμα μεγαλύτερο, διότι η ενέργεια από τα νέα αιολικά πάρκα είναι ακόμα φθηνότερη χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας των νέων ανεμογεννητριών αλλά και του ανταγωνισμού.
Επιπλέον, η αιολική ενέργεια και οι άλλες ΑΠΕ είναι εγχώριες πηγές με σταθερό κόστος και δεν επηρεάζονται από γεωπολιτικές αναταράξεις και διακυμάνσεις των διεθνών τιμών των καυσίμων. Για να αποφευχθούν παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον, η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί. Πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειες απαλλαγής από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η κρίση οφείλεται στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και, όσο η εξάρτηση αυτή διαιωνίζεται, θα υπάρξουν και άλλες παρόμοιες κρίσεις».

Φθηνότερες τεχνολογίες

Στον αντίποδα στην κριτική που ασκείται για το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από τις ΑΠΕ, επισημαίνεται: Οι μελέτες για το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ δεν υπολογίζουν το κόστος που απαιτείται για να φτάνει η ενέργεια στον καταναλωτή. Αυτό αφορά κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, τα οποία χρειάζονται μονάδες αποθήκευσης ή μονάδες βάσης και εκτεταμένα δίκτυα μεταφοράς απροσδιόριστου κόστους. Ακόμα και η λύση με αντλησιοταμιευτήρες, η οποία είναι μια αποδοτική λύση, απαιτεί να δημιουργηθούν στην Ελλάδα δεκάδες μικρά υδροηλεκτρικά με απροσδιόριστα τεράστιο κόστος.

H απάντηση του γενικού διευθυντή της ΕΛΕΤΑΕΝ είναι η εξής: «Κατ’ αρχάς να θυμηθούμε τα νούμερα για τα κόστη ηλεκτροπαραγωγής. Ακόμα και πριν από την τρέχουσα κρίση, το κόστος των ΑΠΕ ήταν σαφώς πιο μικρό από τα ορυκτά καύσιμα και τα πυρηνικά. Αυτό τεκμηριώνεται από πληθώρα μετρήσεων και μελετών παγκοσμίως. Αναφέρεται ενδεικτικά η 14η έκδοση του διεθνούς οίκου Lazard, που δημοσιοποιήθηκε πριν από την κρίση και καταγράφει κάθε έτος το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από διάφορες τεχνολογίες. Οι φθηνότερες των οποίων είναι τα φωτοβολταϊκά μεγάλης κλίμακας, με μέσο κόστος παραγωγής 37 δολάρια ανά MWh και τα αιολικά πάρκα με 40 δολάρια ανά MWh. Στον αντίποδα, οι ακριβότερες τεχνολογίες ήταν οι σταθμοί άνθρακα με 112 δολάρια ανά MWh, τα πυρηνικά με 163 δολάρια ανά MWh και οι σταθμοί αιχμής φυσικού αερίου με 175 δολάρια ανά MWh. Ενδιαμέσως είχαμε τους σταθμούς φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου με 59 δολάρια ανά MWh, τα φωτοβολταϊκά κοινοτήτων με 80 δολάρια ανά MWh και τη γεωθερμία με 80 δολάρια ανά MWh».

Στοιχεία ΕΕ

Στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «η αιολική ενέργεια καλύπτει πλέον το 16% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά πρέπει να επιταχύνει την ανάπτυξη για να επιτύχει την Πράσινη Συμφωνία. Η ΕΕ πρόκειται να κατασκευάσει 15 GW ετησίως νέας ισχύος κατά την περίοδο 2021-25. Χρειάζεται όμως 18 GW ετησίως για να επιτύχει τον τρέχοντα στόχο του 32% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 – και 27 GW ετησίως για να πετύχει τον υψηλότερο στόχο για τις ΑΠΕ, που έρχεται με τον νέο στόχο του 55% για το κλίμα».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι «απαιτούνται μεταξύ 240 και 450 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας μέχρι το 2050 για να διατηρηθούν οι αυξήσεις της θερμοκρασίας κάτω από 1,5°C. Η ηλεκτρική ενέργεια θα αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 50% του συνολικού ενεργειακού μείγματος το 2050 και το 30% της μελλοντικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας θα παρέχεται από υπεράκτια αιολική ενέργεια».

Οικονομικά οφέλη

Εστιάζοντας στην Ελλάδα, ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος επανέλαβε, στην εκδήλωση για την υιοθέτηση «Στόχου 7»: Τα αιολικά πάρκα στη χώρα μας εξοικονομούν τις εκπομπές CO2, που εκπέμπουν 3,5 εκατομμύρια αυτοκίνητα κάθε έτος. Με τις σημερινές τιμές άνθρακα, αυτό σημαίνει ότι εξοικονομούνται πάνω από 400 εκατ. ευρώ ετησίως προς όφελος της εθνικής οικονομίας. Και η παραγωγή τους αντιστοιχεί στην κατανάλωση 2,3 εκατομμυρίων νοικοκυριών. Αυτά τα οφέλη θα μεγιστοποιηθούν με περισσότερες ΑΠΕ. Αν δεν είχαμε τα αιολικά πάρκα, η ενεργειακή κρίση θα ήταν ακόμα περισσότερο δυσβάσταχτη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις».

Σύμμαχος πολιτών

Ο πρόεδρος και ο γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ, αναφερόμενοι στην ενεργειακή κρίση και στα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης και την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, είπαν: «Οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση των μέτρων αυτών συγκεντρώνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που έχει συσταθεί στον Διαχειριστή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΔΑΠΕΕΠ) και έχει ανακοινωθεί ότι θα ανέλθουν σε 620 εκατ. ευρώ για την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021. Στην προσπάθεια αυτή, η αιολική ενέργεια γίνεται σύμμαχος των πολιτών, καθώς οι πόροι αυτοί, στο μεγαλύτερο μέρος τους, προέρχονται από τους πόρους του Ειδικού Λογαριασμού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ) και συγκεκριμένα τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου».

Προτάσεις ΕΛΕΤΑΕΝ

Για να αποφευχθούν παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον, η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί. Οι τέσσερις προτάσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ:

1. Ολοκλήρωση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων για τη λειτουργία των νέων ανταγωνιστικών αγορών, με τελικά ωφελημένο τον καταναλωτή.

2. Ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος των προμηθευτών και το ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ρεύματος. Αν αυτό είχε συμβεί, το όφελος από τις φτηνές ΑΠΕ θα περνούσε αυτόματα στους καταναλωτές μέσω του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά, χωρίς να χρειάζονται κρατικές παρεμβάσεις.

3. Ριζική απλοποίηση του αδειοδοτικού πλαισίου των ΑΠΕ και των δικτύων. Κάθε προτεινόμενο σχέδιο δεν πρέπει να ξεπερνά τα δύο έτη.

4. Ολοκλήρωση των θεσμικών και τεχνικών παρεμβάσεων για τον εξηλεκτρισμό της οικονομίας, την προώθηση της ενεργούς διαχείρισης ζήτησης από τους καταναλωτές, της αποθήκευσης και των θαλάσσιων αιολικών πάρκων μαζί με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα διεθνών διασυνδέσεων.

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

 

 

Προβολές: 66