Μετά τις επιπτώσεις του Covid-19,o πόλεμος στην Ουκρανία μάς έχει επηρεάσει με πολλούς τρόπους, δήλωσε πρόσφατα ο WillieWalsh, γενικός διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Αεροπορικών Μεταφορών (IATA),καθώς κινούμεθα σε ένα «περιβάλλον σημαντικής αβεβαιότητας»,όπως είπε σε τηλεδιάσκεψη αναλυτών ο Ευτύχης Βασιλάκης,πρόεδρος του αεροπορικού ομίλου Aegean, της μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας, η οποία «επαναφέρει τις πτήσεις που είχαν ανασταλεί λόγω πανδημίας από και προς την Αθήνα σε 15 προορισμούς».
Ο πόλεμος δεν θα μπορούσε, φυσικά, να μην επηρεάσει και την πολιτική αεροπορία με πολλούς τρόπους, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αλλά «ένας τομέας που δεν μπορεί να παραβιαστεί, από τις περιστάσεις, είναι η ασφάλεια των πτήσεων και πρωτίστως των επιβατών»,αναφέρει η ΙΑΤΑ, η οποία έχει μια «μακροχρόνια πολιτική απέναντι σε μέτρα ή κυρώσεις (σ.σ. όχι γενικώς στις κυρώσεις) που θα προκαλέσουν υποβάθμιση της αεροπορικής ασφάλειας, όπως είναι οι απαγορεύσεις στην εξαγωγή ανταλλακτικών για αεροπλάνα.Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, και αεροσκάφη που μπορεί να εκτρέπονται σε ρωσικά αεροδρόμια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».
Εκτιμήσεις ΙΑΤΑ
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΙΑΤΑ, η ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια θα μπορούσε να ξεπεράσει τους 10 δισεκατομμύρια επιβάτες το 2050(!) – χρονολογία ορόσημο για τις διεθνείς και εσωτερικές αερομεταφορές–, μετά την απόφαση της Διεθνούς Ένωσης Αεροπορικών Μεταφορών ότι η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία πρέπει να πετύχειFlyNetZero (μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου) έως τότε.Μια δέσμευση«ευθυγραμμισμένη με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού, η υπερθέρμανση του πλανήτη να μην υπερβαίνει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου».Αυτό συνεπάγεται ότι συνολικά 21,2 γιγατόνοι θα πρέπει να μειωθούν από σήμερα έως το 2050(οι αναμενόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα 2021-2050 σε μια «συνήθη κατάσταση» είναι περίπου 21,2 γιγατόνοι CO2).
Ανοίγουμε παρένθεση στο σημείο αυτό, παραθέτοντας με αριθμούς της ΙΑΤΑ τι σημαίνει σε βιώσιμα καύσιμα η πράσινη μετάβαση της αεροπορικής βιομηχανίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής:«Tο 2025 η παραγωγή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF)θα πρέπει να είναι 7,9 δισεκατομμύρια λίτρα (2% της συνολικής απαίτησης καυσίμου), το 2030 23 δισεκατομμύρια λίτρα (5,2% της συνολικής απαίτησης καυσίμου), το 2035 91 δισεκατομμύρια λίτρα (17% της συνολικής απαίτησης καυσίμου), το 2040229 δισεκατομμύρια λίτρα (39% της συνολικής απαίτησης καυσίμου), το 2045 346 δισεκατομμύρια λίτρα (54% της συνολικής απαίτησης καυσίμου) και το 2050 449 δισεκατομμύρια λίτρα (65% της συνολικής απαίτησης καυσίμου)».
Μεταφορά επιβατών
Η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα φέρουν για ένα διάστημα πίσω την πράσινη μετάβαση, αλλάζοντας το τοπίο και στις αερο-μεταφορές επιβατών μεταξύ Ευρώπης και των δύο άμεσα εμπλεκόμενων χωρών. Υπενθυμίζεται ότι:
· Οι επιβάτες στις γραμμές μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης αντιπροσώπευαν το 5,7% της συνολικής ευρωπαϊκής κίνησης το 2021.
· Η Ουκρανία αντιπροσωπεύει το 3,3% της συνολικής αεροπορικής επιβατικής κίνησης στην Ευρώπη και το 0,8% της συνολικής κίνησης παγκοσμίως.
· Η ρωσική εσωτερική κυκλοφορία αντιπροσωπεύει το 4,5% των παγκόσμιων RPK (έσοδα επιβατικά χιλιόμετρα).
Η Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών επισημαίνει ότι η τεράστια έκταση της Ρωσίας σημαίνει μεγάλες παρακάμψεις για πολλές αεροπορικές εταιρείες, γεγονός που επηρεάζει το 10% του όγκου των διεθνών ταξιδιών πριν από τον Covid-19 (με βάση RPK), συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιών: από την Ευρώπη στην Ασία (4,5%), τη Βόρεια Αμερική στην Ασία (3, 0%) και τη Βόρεια Αμερική στη Μέση Ανατολή (4,0%).
Πριν από την πανδημία, η Ρωσία, η 11η μεγαλύτερη αγορά υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών, αφορά τον αριθμό των επιβατών, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης εγχώριας αγοράς της. Η Ουκρανία κατέλαβε την 48η θέση.
Οικονομικές απώλειες
Ο πόλεμος έχει προκαλέσει τεράστια αστάθεια στην τιμή του πετρελαίου και τεράστιες αυξήσεις στην ενέργεια,διευκρινίζει ο γενικός διευθυντής της IATA Willie Walsh:«Όταν κάναμε την πιο πρόσφατη οικονομική μας πρόβλεψη του κλάδου το περασμένο φθινόπωρο,περιμέναμε ότι η αεροπορική βιομηχανία θα χάσει 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, με το αργό Brent στα 67 δολάρια/βαρέλι και τα καύσιμα να αντιπροσωπεύουν το 20% του κόστους. Η τιμή του πετρελαίου όμως έχει εκτοξευθεί. Καθώς τα καύσιμα είναι το μεγαλύτερο κόστος μιας αεροπορικής εταιρείας, η απορρόφηση μιας τέτοιας τεράστιας αύξησής τους, ακριβώς τη στιγμή που ο κλάδος αγωνίζεται να βγει από τη διετή κρίση Covid-19, είναι μια τεράστια πρόκληση.Αν η τιμή του πετρελαίου παραμείνει τόσο υψηλή, τότε με την πάροδο του χρόνου είναι λογικό αυτό να αντικατοπτρίζεται στις αποδόσεις των αεροπορικών εταιρειών».
Ένα ακόμα πρόβλημα για τον κλάδο είναι ότι «ο πόλεμος επηρεάζει και τα συστήματα διακανονισμού της IATA(επεξεργασία των επιστροφών χρημάτων για ακυρωμένα ή τροποποιημένα ταξιδιωτικά σχέδια). Αυτό αφορά: τους πελάτες περίπου 140 αεροπορικών εταιρειών που συμμετέχουν στο ρωσικό BSP (Σχέδιο Τιμολόγησης και Διακανονισμού) της IATA καθώς και χιλιάδες ταξιδιωτικούς πράκτορες σε όλο τον κόσμο. Η επεξεργασία αυτών των επιστροφών χρημάτων έγινε ακόμη πιο δύσκολη λόγω των κυρώσεων».
Σενάρια προ-πολέμου
Στο πλαίσιο σεναρίων ανάκαμψης, ο IATA αναμένει (εκτιμήσεις χωρίς να υπολογίζεται ο αντίκτυπος της πολεμικής σύγκρουσης) ότι ο συνολικός αριθμός ταξιδιωτών θα φθάσει τα 4 δισεκατομμύρια το 2024, υπερβαίνοντας τα προ του Covid-19 επίπεδα.Για το 2025 τα ίδια σενάρια προβλέπουν:
· Το 2021, ο συνολικός αριθμός ταξιδιωτών ήταν 47% των επιπέδων του 2019. Αυτό μπορεί να βελτιωθεί σε 83% το 2022, 94% έως το 2023, 103% το 2024 και 111% το 2025.
· Το 2021, ο αριθμός των διεθνών ταξιδιωτών ήταν 27% των επιπέδων του 2019. Αυτό μπορεί να βελτιωθεί σε 69% το 2022, 82% το 2023, 92% το 2024 και 101% το 2025.
«Προσγειωμένη» πρόβλεψη
Η Aegean υπολογίζει ότι, κατά την κορύφωση της καλοκαιρινής περιόδου, η προσφερόμενη χωρητικότητα θα είναι μόνο 5% έως 6% χαμηλότερη, συγκριτικά με το 2019, «αν δεν θα εμφανιστούν (νέοι) απρόβλεπτοι εξωγενείς παράγοντες». Η αεροπορική εταιρεία προσφέρει για το 2022 έως 15,2 εκατ. θέσεις, θέτοντας ως στόχο ο συντελεστής πληρότητας πτήσεων να ανέλθει στο 75%. Το 40% θα εξυπηρετηθεί από τα νέα Airbus και τα ATR72-600.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
19/04/2024
