ΣτΕ: Νόμιμη η ανάπλαση του κέντρου του Πειραιά αλλά παράνομη η μεταφορά συντελεστή δόμησης

Μη νόμιμη έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας τη Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης στην υπό ανάπλαση περιοχή γύρο από το Βόρειο τμήμα του λιμανιού του Πειραιά (Ταμπούρια, Παλαιά Κοκκινιά – Μανιάτικα, Αγία Σοφία, Άγιος Διονύσιος, λόφος Βώκου, Ηλεκτρικός, κ.λπ.).

Αντίθετα, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου το οποίο αποσκοπεί στην ανάταξη της υφιστάμενης υποβάθμισης της περιοχής, στην επαναχρησιμοποίηση των ανενεργών κτιρίων, στη δανειοδότηση εκσυγχρονισμού των υπαρχουσών βιοτεχνιών, ενώ δίνει κίνητρα στους ιδιοκτήτες των παραδοσιακών κτιρίων να τα αναστηλώσουν.

Πιο συγκεκριμένα, στο Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ κατατέθηκε προς νομοπαρασκευαστική επεξεργασία σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την «έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου του Δήμου Πειραιά, καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης και περιβαλλοντική έγκριση αυτού». Η επίμαχη υπό ανάπλαση έκταση έχει εμβαδό 372,8 στρέμματα και αποτελεί τη συνέχεια του Βορείου τμήματος του λιμανιού του Πειραιά.

Η επέμβαση περιλαμβάνει τις περιοχές Αγία Σοφία – Μανιάτικα, λόφος Βώκου, Ταμπούρια, Άγιος Διονύσιος και περικλείεται από τις οδούς Κάστορος – Θεσμοφορίου – Μεθώνης – Ρετσίνα – Αγίου Φιλίππου και συνορεύει Βόρεια με τις περιοχές Ταμπούρια και Παλαιά Κοκκινιά – Μανιάτικα, Δυτικά με το Δήμο Δραπετσώνας, Νότια με την ακτή Κονδύλη και Ανατολικά με τις περιοχές Ηλεκτρικός και Ρετσίνα.

Με το Ε.Π.Σ. επιχειρείται «η ανάταξη της υφιστάμενης υποβάθμισης, με ειδικότερους στόχους την επαναχρησιμοποίηση του ανενεργού κτιριακού αποθέματος, την ανάπτυξη στην περιοχή επέμβασης λειτουργιών μητροπολιτικής και διεθνούς εμβέλειας, με κύριο χαρακτήρα τις τριτογενείς επιχειρηματικές δραστηριότητες και ιδιαίτερα τους γραφειακούς χώρους και τις έδρες επιχειρήσεων, τις τουριστικές υπηρεσίες, τις πολιτιστικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες υγείας και τον αθλητισμό, αλλά και δραστηριότητες του δευτερογενούς τομέα, καθώς και την προσέλκυση νέων κατοίκων».

Σύμφωνα με το με το προτεινόμενο Ε.Π.Σ. της περιοχής του Αγ. Διονυσίου Πειραιά, επιδιώκεται:

– Η ισχυροποίησή του ως κέντρου πολυλειτουργικού χαρακτήρα, με ταυτόχρονη διατήρηση της κατοικίας και ανάδειξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς

– Η ενίσχυση και ανασυγκρότηση της παραγωγικής και οικονομικής βάσης, σε κατεύθυνση σύγχρονων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

– Η λειτουργική διασύνδεση των λιμενικών δραστηριοτήτων με τον αστικό ιστό με την περιοχή επέμβασης, η οποία αναφέρεται ως περιοχή “Γκάζι – Παπαστράτου.

Όπως αναφέρει το ΣτΕ, η ίδια περιοχή προτείνεται ως Ζώνη Ειδικής Ενίσχυσης (ΖΕΕ), ώστε να δοθούν δάνεια εκσυγχρονισμού στις υπάρχουσες βιοτεχνίες και κίνητρα στους ιδιοκτήτες παραδοσιακών κτιρίων για να τα αναστηλώσουν, η μεταφορά των χυτηρίων και μηχανουργείων σε άλλη θέση, κ.λπ.

Παράλληλα, βασικό πρόταγμα του σχεδίου Π.Δ., όπως αναφέρεται είναι «η επανενεργοποίηση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων, είτε με την ίδια χρήση είτε με νέες χρήσεις, συμβατές με την προοπτική της περιοχής στον τριτογενή τομέα και κατά το δυνατό η διατήρηση των υφιστάμενων κελύφων».

Ακόμη, αναφέρεται στην υπ αριθμ. 50/2022 γνωμοδότηση του ΣτΕ (πρόεδρος η αντιπρόεδρος Μαργαρίτα Γκορτζολίδου και εισηγήτρια η πάρεδρος Μαρία-Ελένη Παπαδημήτρη) ότι είναι νόμιμη η αναφορά διάταξη του σχεδίου Π.Δ. που προβλέπει ότι νομίμως υφιστάμενες χρήσεις κτιρίων ή εγκαταστάσεων, ασύμβατες με τις θεσμοθετούμενες με το σχέδιο Π.Δ. χρήσεις κτιρίων ή εγκαταστάσεις διατηρούνται και επιτρέπεται ο εκσυγχρονισμός ή και η επέκτασή τους.

Στο σχέδιο Π.Δ. ορίζεται ότι η περιοχή του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου καθορίζεται και ως Ζώνη Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης, αναφέρει το ΣτΕ και επισημαίνει ότι η Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης πραγματοποιείται «από ακίνητο προσφοράς συντελεστή σε ακίνητο υποδοχής, που βρίσκεται εντός Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.)». Στην προκειμένη περίπτωση, συνεχίσει το ΣτΕ, έχει εκπονηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτη Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, οι μελέτες όμως αυτές, «εν προκειμένω, σχετικώς με τον καθορισμό Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης, δεν περιέχουν σαφή προσδιορισμό των κριτηρίων επιλογής της επίμαχης περιοχής, μη πληρούσες ως προς το περιεχόμενό τους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων» της ισχύουσας νομοθεσίας.

«Ως εκ τούτου δεν προτείνεται νομίμως και δη χειρογράφως, το υπό επεξεργασία σχέδιο, η θεσμοθέτηση Ζ.Υ.Σ. στην περιοχή επέμβασης του Αγίου Διονυσίου του Δήμου Πειραιά», τονίζει το ΣτΕ.