Τι ακριβώς επιδίωκε ο Αλέξης Τσίπρας με εκείνο το δημοψήφισμα-παρωδία το οποίο έστησε μέσα σε μια βδομάδα, τέτοιες μέρες πριν από επτά χρόνια, το καλοκαίρι του 2015; Επτά χρόνια μετά, και το ερώτημα παραμένει κατ’ουσίαν αναπάντητο.

Η εκδοχή που μέχρι τώρα υποστηρίζει ο πρώην πρωθυπουργός, ότι δηλαδή ένα ισχυρό «Όχι» θα του έδινε τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί από ισχυρότερη θέση, προκειμένου να επιτύχει μια καλύτερη συμφωνία, δείχνει να είναι εκτός πραγματικότητας. Κι αυτό γιατί την επομένη του δημοψηφίσματος η τότε κυβέρνηση είχε να διαχειριστεί το ίδιο ακριβώς ζήτημα που είχε και την παραμονή: τη σύναψη συμφωνίας με τους δανειστές, υπό την πίεση μάλιστα της άτακτης χρεοκοπίας.

Δεν αποκλείεται να πίστευε ο Τσίπρας ότι ένα ισχυρό «Όχι» θα του έδινε πράγματι τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί από ισχυρότερη θέση, άλλωστε αυτή δεν ήταν η πρώτη ούτε η τελευταία από μια σειρά αυταπάτες του. Βεβαίως η εξέλιξη απέδειξε ότι ούτε ισχυρότερος κατέστη, έναντι των εταίρων, ούτε απέφυγε ένα οδυνηρό τρίτο μνημόνιο.

Μία πιθανή απάντηση πάντως είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας ίσως να έτρεφε την κρυφή ελπίδα ότι η κάλπη της 5ης Ιουλίου θα έβγαζε «Ναι», λύνοντάς του έτσι τα χέρια να προχωρήσει σε μία συμφωνία την οποία ο ίδιος δεν ήθελε να χρεωθεί. Το ενδεχόμενο αυτό έχει υπαινιχθεί άλλωστε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, αναφέροντας στο βιβλίο του ότι, επισκεπτόμενος το Μέγαρο Μαξίμου αμέσως μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, είδε έναν πρωθυπουργό κατηφή και αμήχανο, σε πλήρη αντίθεση με τους χορούς και τα πανηγύρια των οπαδών του, λίγα μέτρα παρακάτω, στην πλατεία Συντάγματος. Σήμερα, ακριβώς επτά χρόνια μετά, κοιτώντας προς τα πίσω ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπορεί παρά να συνειδητοποιεί πόσο μεγάλο λάθος ήταν εκείνο το δημοψήφισμα. Όχι μόνο για τον ίδιο και το κόμμα του, αλλά για την Ελλάδα. Η χώρα φορτώθηκε με ένα επαχθέστερο και αχρείαστο τρίτο μνημόνιο, αλλά έστω και στο παρά πέντε, χάρη στη στήριξη του συνόλου σχεδόν της αντιπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι), διασώθηκε από κάποια μεγαλύτερη περιπέτεια. Ο ίδιος όμως τσαλακώθηκε πολιτικά, καθώς το όνομά του έγινε συνώνυμο του διεθνούς πλέον όρου «kolotoumpa».

Σήμερα με βεβαιότητα μπορεί να ισχυριστεί ο οιοσδήποτε ότι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, αυτή η βαθιά διχαστική διαδικασία, αποτελεί ένα συλλογικό τραύμα. Ήταν τραύμα, γιατί ο διχασμός που προκλήθηκε υπερέβαινε τα ζητήματα της συγκυρίας, τη σχέση μας με την Ευρώπη ή το πλαίσιο «Δεξιάς – Αριστεράς». Ήταν τραύμα τόσο για εκείνους που βρέθηκαν στην πλευρά των «νικητών» και στη συνέχεια βίωσαν τη διάψευση, όσο και για εκείνους που βρέθηκαν στη μεριά των «ηττημένων», παρότι ένιωσαν ότι βρέθηκαν στη σωστή μεριά της Iστορίας. Των «ηττημένων του δημοψηφίσματος», που αμέσως μετά όχι μόνο ένιωσαν ηθικά δικαιωμένοι για την τότε στάση τους, αλλά κέρδισαν και όλες τις πολιτικές μάχες που ακολούθησαν.

του Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 57