Πρόσφατα επισκέφτηκα δύο μεγάλους σιδηροδρόμους σταθμούς στην Πελοπόννησο, που κατά το παρελθόν και για δεκάδες χρόνια –κοντά στα εκατό, ίσως και παραπάνω– έγραψαν χρυσές σελίδες στην ιστορία της Ελλάδος. Πήγα στον Πύργο και στην Κυπαρισσία, που αποτελούσαν και ήταν εκείνη την εποχή «κομβικοί σταθμοί».Η εγκατάλειψη σε όλο της το μεγαλείο!

Μπορεί 79 ή 80 σταθμοί από τους 155 που υπήρχαν και λειτουργούσαν στο δίκτυο της Πελοποννήσου να κρίθηκαν «διατηρητέα μνημεία» από το υπουργείο Πολιτισμού, όμως μέρα με τη μέρα ρημάζουν και «χάνονται από τον χάρτη», όπως μου είπε ένας παλιός σταθμάρχης, που καθημερινά πηγαίνει και περνάει κάποιον χρόνο αγναντεύοντας τα τρένα όχι να περνούν (μηχανές και βαγόνια, όσα έχουν μείνει από το πλιάτσικο που επιχειρούν και κάνουν οι επιτήδειοι…), αλλά,αφημένα στην τύχη τους και σκουριασμένα από τον χρόνο, να περιμένουν τον… θάνατό τους.

Όταν ο Χαρίλαος Τρικούπης με τους επιτελείς του σχεδίαζε και χάραζε, πριν από εκατό και βάλε χρόνια, το σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου, κάπου 750 χιλιόμετρα, δεν περίμενε αυτή την κατάληξη. Εάν ζούσε και έβλεπε τους…φωστήρες της Πολιτείας και του ΟΣΕ το καλοκαίρι του 2011 να βάζουν οριστικό λουκέτο στο δίκτυο της Πελοποννήσου, είναι σίγουρο πως θα τους έπαιρνε με τις πέτρες. Θυμάμαι πως εκείνη την εποχή έκανα διακοπές στο χωριό μου, τον Κακόβατο, και πήγα στον Πύργο για να θεωρήσω (ημερομηνία και θέσεις…) τα εισιτήρια της επιστροφής μας στην Αθήνα. Τότε με έκπληξη ο υπάλληλος με πληροφόρησε πως «το τρένο έκλεισε!». «Βάλαμε λουκέτο», όπως φώναζε σε όλο τον κόσμο που είχε μαζευτεί για να βγάλει εισιτήριο ή για κάποια «άλλη υπόθεσή του».

«Το τρένο έκλεισε… Βάλαμε λουκέτο…»: Πέντε λέξεις που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω. Αμέσως πέρασε από το μυαλό μου, όπως μια κινηματογραφική ταινία, όλα όσα μου έλεγε ο αείμνηστος πατέρας μου, ο Θανάσης, που ήταν αρχιεργάτης στη συντήρηση των γραμμών στη ΣΠΑΠ και μετά στον ΟΣΕ εκείνα τα πολύ παλιά χρόνια. «Το τρένο είναι συνδεδεμένο με την ίδια την ιστορία της Ελλάδος», μου έλεγε και καμάρωνε. Όταν μετά από χρόνια διάβασα την «Ιστορία του σιδηροδρόμου της Πελοποννήσου», κατάλαβα πόσο δίκιο είχε. Το τρένο της Πελοποννήσου ήταν πράγματι συνυφασμένο με την ιστορία της Ελλάδος! «Στην ακμή του, το 1905, μετέφερε 1.740.000 επιβάτες ετησίως καθώς και 251.000 τόνους εμπορευμάτων. Κάλυπτε 750 χλμ., διέθετε 159 σταθμούς και εξυπηρετούσε σημαντικές πόλεις», σημειώνει ο ιστορικός. Και συνεχίζει: «Από πολύ νωρίς, ο σιδηρόδρομος φορτίστηκε ιδεολογικά και έγινε όχι μέσο που θα υποβοηθούσε την ανάπτυξη, αλλά αυτοσκοπός του φτωχού ελληνικού κράτους».

Παρ’ όλα αυτά, το τρένο εκείνα τα χρόνια αναπτύχθηκε και έγινε ο αχώριστος φίλος όλων. Υπήρχαν άνθρωποι που περίμεναν το τρένο στον σταθμό του χωριού τους, μήπως δουν κάποιον γνωστό τους ή για να αγοράσουν εφημερίδα! Τότε υπήρχε καθημερινά εφημεριδοπώλης στο επιβατικό τρένο, που ξεκινούσε από την Αθήνα το πρωί και έφτανε στην Καλαμάτα και την Κυπαρισσία αργά το απόγευμα. Μάλιστα, με αγωνία και ανυπομονησία περίμενε ο κόσμος να αγοράσει τις εφημερίδες «Ακρόπολις», «Καθημερινή», «Απογευματινή», το «Εμπρός» (το Σάββατο), την «Εστία» και τα περιοδικά της εποχής, τον «Θησαυρό», το «Ρομάντζο», το «Ντόμινο», τις «Εικόνες», τον «Μικρό Ήρωα», τον «ΜίκιΜάους», τη«Μάσκα» και το «Κτυποκάρδι».

Όλα αυτά κάποιοι ανεγκέφαλοι τα τελείωσαν με μια υπογραφή τους μόνο, δυστυχώς! Μήπως όμως ήρθε ο καιρός, κύριοι πολιτικοί όλων των κομμάτων, να το ξαναδούμε το θέμα; Να (ξανα)λειτουργήσει το τρένο στην Πελοπόννησο, που τόσο ανάγκη το έχει σήμερα; Ακόμη και για τουριστικούς λόγους; Για σκεφτείτε το…

Γράφει ο Γιώργος Κοντονής

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο