Αισθανόμαστε δικαιωμένοι με το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Θερμοσίφωνα», δήλωσε στο «Π» ο Χρήστος Παπαεμμανουήλ, πρόεδρος της ΕΒΗΕ, η οποία παράγει ετησίως περισσότερους από 450.000 ηλιακούς συλλέκτες, με πάνω από το 60% να εξάγεται σε περισσότερες από 45 χώρες του εξωτερικού.
Πώς χαρακτηρίζετε τα μέτρα που εξήγγειλε το ΥΠΕΝ για την προώθηση των ηλιοθερμικών συστημάτων μέσω του προγράμματος «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Θερμοσίφωνα»;
Αισθανόμαστε χαρούμενοι και δικαιωμένοι που η Πολιτεία άκουσε τις προτάσεις μας και εξήγγειλε ένα πρόγραμμα, με γενναίες επιδοτήσεις (ΕΣΠΑ 2014-2020), διευρυμένα κριτήρια δικαιούχων και υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές για τους επιδοτούμενους ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Μέσω του προγράμματος περισσότερες από 100.000 ελληνικές οικογένειες θα εξοικονομούν ετησίως περίπου 2.400 kWh ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας το εισόδημά τους με περίπου 480 ευρώ ετησίως. Δηλαδή τα ελληνικά νοικοκυριά που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα θα εξοικονομήσουν σε βάθος 25ετίας (συνήθης διάρκεια ζωής ενός ηλιακού θερμοσίφωνα) περίπου 1,5 δισ. ευρώ.
Ποια είναι η συμβολή του κλάδου σας στην ελληνική οικονομία στο περιβάλλον;
Η ΕΒΗΕ εκπροσωπεί σήμερα 25 βιομηχανίες παραγωγής θερμικών ηλιακών και περίπου 35 συνεργαζόμενες εταιρίες που παράγουν πρώτες ύλες και εξαρτήματα για θερμικά ηλιακά.
Συνολικά, ο κλάδος παρέχει περίπου 5.000 θέσεις εργασίες, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια.
Η ελληνική βιομηχανία παράγει σε ετήσια βάση περισσότερους από 450.000 ηλιακούς συλλέκτες και 300.000 δοχεία αποθήκευσης θερμότητας, με πάνω από το 60% της εγχώριας παραγωγής να εξάγεται σε περισσότερες από 45 χώρες του εξωτερικού.
Μάλιστα τα τελευταία χρόνια οι βιομηχανίες μας παρουσιάζουν μια αύξηση της παραγωγής μεγαλύτερη από 15% ετησίως, προκειμένου να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση.
Υπάρχουν ανταγωνιστές σας από το εξωτερικό;
Στην ελληνική αγορά ο ανταγωνισμός από το εξωτερικό είναι χαμηλός. Οι ελληνικές εταιρείες διαθέτουν υψηλής ποιότητας προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές. Μεμονωμένα γίνονται εισαγωγές από τη Βουλγαρία, την Τουρκία κ.ά., αλλά ο αριθμός δεν είναι σημαντικός.
Στις διεθνείς αγορές, σημαντικοί ανταγωνιστές στο θέμα της τιμής είναι η Κίνα και η Τουρκία, ενώ στο θέμα της ποιότητας χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία. Εκτιμώ ότι η ελληνική βιομηχανία διαθέτει την καλύτερη σχέση τιμής – απόδοσης σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων.
Πόσα από τα μέρη του ηλιακού θερμοσίφωνα εισάγονται;
Τα ηλιακά θερμικά συστήματα, συμπεριλαμβάνεται και ο ηλιακός θερμοσίφωνας, είναι η μοναδική τεχνολογία ΑΠΕ που παράγεται εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα και σε ένα υψηλό ποσοστό από εγχώριες πρώτες ύλες, π.χ. χαλκός, αλουμίνιο, πετροβάμβακας – υαλοβάμβακας.
Τα βασικά μέρη του θερμοσίφωνα που εισάγονται είναι το τζάμι και η απορροφητική επιφάνεια του ηλιακού συλλέκτη, που επανεισάγεται στην Ελλάδα, έπειτα από ειδική κατεργασία στο εξωτερικό.
Επίσης εισαγόμενα είναι και ορισμένα δευτερεύουσας σημασίας μονωτικά εξαρτήματα, όπως ταινίες EPDM ή σιλικόνες.
Ο Έλληνας καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει ότι, από τα 100 εκατ. του προγράμματος, περίπου τα 90 εκατ. θα επιστρέψουν στην ελληνική οικονομία. Αυτό είναι μόνο το άμεσο όφελος: Μελέτη του ΙΟΒΕ το 2019 έδειξε ότι για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται στον κλάδο παραγωγής θερμικών ηλιακών στην Ελλάδα, το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά 1,9 ευρώ, σχεδόν διπλασιάζεται.
Μπορείτε με παραδείγματα να μας εξηγήσετε την πρόταση της ΕΒΗΕ για «πολυ-τεχνολογική προσέγγιση με υβριδικά ηλιακά συστήματα»;
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει να αυξάνεται η διείσδυση ανταγωνιστικών τεχνολογιών, όπως λέβητες φυσικού αερίου, αντλίες θερμότητας και φωτοβολταϊκά μέσω σημαντικών επιδοτήσεων. Στην περίπτωση παραγωγής θερμικής ενέργειας, η ηλιοθερμία είναι μακράν η πιο αποδοτική και οικονομική τεχνολογία. Αν θέλαμε, π.χ., να καλύψουμε τις ανάγκες ζεστού νερού χρήσης μιας τετραμελούς οικογένειας με έναν λέβητα φυσικού αερίου, θα έπρεπε να δαπανηθούν περίπου 820 ευρώ, ενώ στην περίπτωση που χρησιμοποιούσαμε μια αντλία θερμότητας, 240. Ταυτόχρονα το κόστος αυτό θα μειωνόταν σε 110 και 35 ευρώ αντίστοιχα, αν συνδυάζαμε τις τεχνολογίες αυτές με έναν ηλιακό θερμοσίφωνα. Το κόστος παραγωγής θερμικής ενέργειας από ένα ηλιακό σύστημα είναι 0,03 ευρώ/kwh (αντιστοιχεί στο κόστος κτήσης ενός ηλιακού σε σχέση με τη διάρκεια ζωής του) και παραμένει σταθερό ανεξάρτητα από τη διακύμανση των τιμών της ενέργειας στην αγορά. Συνεπώς, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση ηλιοθερμικών συστημάτων, όπου απαιτείται θερμική ενέργεια και, γιατί όχι, συνδυασμός της και με άλλες τεχνολογίες προκειμένου να βελτιωθεί η συνολική απόδοση. Θα μπορούσαμε, π.χ., αντί να ενισχύουμε τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου για θέρμανση χώρων, να προωθούμε την ηλιακή υποβοήθηση θέρμανσης, η οποία θα μπορούσε να συνδυαστεί με τον παλαιό λέβητα πετρελαίου, έναν νέο φυσικού αερίου ή και με μια αντλία θερμότητας. Έτσι θα είχαμε υψηλότερη ενεργειακή απόδοση, μεγάλη εξοικονόμηση κόστους και λιγότερους ρύπους για το περιβάλλον.
Αντίστοιχα θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε την ηλιοθερμία σε βιομηχανικές διεργασίες μέσων θερμοκρασιών (έως 90 βαθμούς Κελσίου), εξοικονομώντας μεγαλύτερα ποσά ενέργειας, σε σχέση με τη συνήθη λύση της απλής εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, που απαιτούν για την ίδια ποσότητα ενέργειας τετραπλάσια επιφάνεια και τετραπλάσιο κόστος εγκατάστασης.
Επίσης θα μπορούσαμε να προωθήσουμε εφαρμογές ηλιακού κλιματισμού σε μεγάλες εγκαταστάσεις, προκειμένου να μειώσουμε σημαντικά την εξάρτηση από την ηλεκτρική ενέργεια (σε μεγάλο ποσοστό παράγεται από ορυκτά καύσιμα) και να απελευθερώσουμε χώρο στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Πείτε μας δυο λόγια και για τη χρησιμότητα της «θερμικής αποθήκευσης – TES».
Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύουν στη δεξαμενή τους το ζεστό νερό, που παράγεται κατά τη διάρκεια της ημέρας (ο χρήστης το καταναλώνει βράδυ ή μια από τις επόμενες ημέρες, εφόσον δεν υπάρχει ηλιοφάνεια). Η ενέργεια των ηλιοθερμικών παράγεται και καταναλώνεται τοπικά – δεν απαιτείται η χρήση κάποιου δικτύου μεταφοράς. Αντίθετα η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται, π.χ., από ένα φωτοβολταϊκό, θα πρέπει –αν δεν καταναλωθεί τη στιγμή που παράγεται– να διοχετευθεί μέσω του ηλεκτρικού δικτύου σε κάποιον άλλον χρήστη, προκειμένου να μη χαθεί. Ο ηλιακός θερμοσίφωνας, εξάλλου, υποκαθιστά σχεδόν πάντα την ηλεκτρική ενέργεια. Είναι προφανές ότι η χρήση του συντελεί στην αποφόρτιση του ηλεκτρικού δικτύου, άρα τον καθιστά πιο ευέλικτο και διαθέσιμο για άλλες εφαρμογές, π.χ., φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, διείσδυση του ηλεκτρισμού στα συστήματα θέρμανσης κτλ.
Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση που το θερμικό ηλιακό αξιοποιείται για υποβοήθηση της θέρμανσης ή σε κάποια βιομηχανική εφαρμογή. Η ενέργεια παράγεται, αποθηκεύεται και καταναλώνεται τοπικά.
Ανάγκη για καταρτισμένο προσωπικό
Σημαντικό εμπόδιο στη διείσδυση των εφαρμογών της εγχώριας βιομηχανίας παραμένει η έλλειψη εξειδικευμένων εγκαταστατών, διευκρινίζει ο πρόεδρος της ΕΒΗΕ: Πρέπει να υπάρξουν στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης όσων δραστηριοποιούνται με την εγκατάσταση ηλιακών θερμικών, αντλιών θερμότητας και λεβήτων φυσικού αερίου, και να διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την ορθή τοποθέτησή τους. Επίσης θα πρέπει οι σύγχρονες τεχνολογίες ηλιοθερμίας να ενταχθούν στα προγράμματα εκπαίδευσης των νέων τεχνιτών, προκειμένου αυτά να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
