«Οφείλουμε να πάρουμε μέτρα προκειμένου να διαχειριστούμε τον υπερτουρισμό»
Ο υφυπουργός Πολιτισμού και βουλευτής Αχαΐας της ΝΔ Ιάσων Φωτήλας,την ώρα που κλείνει ο κύκλος μιας έντονης πολιτικής περιόδου, κάνει τη δική του αποτίμηση.Υπογραμμίζειότιοφείλουμε να κοιτάμε μπροστά και τονίζει με βεβαιότητα πως «συνεχίζουμε να δίνουμε τη μάχη των μεταρρυθμίσεων προκειμένου να απαλλαγούμε από τα φρένα που κράτησαν τη χώρα μας πίσω εδώ και δεκαετίες».
Κληθείς να αναφερθεί στα«μεγάλα στοιχήματα» που έχουν τεθεί στο υπουργείο Πολιτισμού, με έναν ευφυή πολιτικό ελιγμό αντιστρέφει τη φράση και τονίζει ότι«η λέξη “στοίχημα”εμπεριέχει συνήθως και την έννοια της τύχης, επομένως δεν θα έλεγα ότι έχουμε βάλει στοιχήματα αλλά στόχους», τους οποίους και αναφέρει.
Παίρνει ξεκάθαρη θέση για την προστασία των μνημείων από ενδεχόμενες συνέπειες του υπερτουρισμού. Ερωτηθείς για τον διαρκή αγώνα της χώρας για τη επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, «δανείζεται» μια αναφορά της Μελίνας και με την απαραίτητη συστολή περιορίζεται στο να πει πως «η προσπάθεια για την επιστροφή τους δεν σταματά και το υπουργείο Πολιτισμού το έχει αποδείξει αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
Κλείνει ο κύκλος μιας έντονης πολιτικής περιόδου. Ποια είναι η αποτίμηση που θα κάνατε;
Οφείλουμε να κοιτάμε μπροστά. Ξέρουμε πολύ καλά ότι έχουμε πράγματα να κάνουμε. Συνεχίζουμε να δίνουμε τη μάχη των μεταρρυθμίσεων προκειμένου να απαλλαγούμε από τα φρένα που κράτησαν τη χώρα μας πίσω εδώ και δεκαετίες. Οι πολίτες μάς έδειξαν με κάθε τρόπο ότι απαιτούν από εμάς ακόμη περισσότερη σοβαρότητα, ακόμη περισσότερη δουλειά και αυτό εμείς οφείλουμε να πράξουμε. Η φοροδιαφυγή, οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες, η βία στα γήπεδα και τις γειτονιές, τα υποστελεχωμένα νοσοκομεία, τα πολλά εκπαιδευτικά κενά, οι τεράστιες καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης κ.ά. αποτελούν προβλήματα που μας κράτησαν ως χώρα πίσω. Πάνω σε αυτά τα προβλήματα εστιάσαμε και νομοθετήσαμε, όμως οφείλουμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα προκειμένου να επιτύχουμε επιτέλους τη γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης, να μειώσουμε τις κοινωνικές ανισότητες, με νομιμότητα παντού, στα γήπεδα, στις παραλίες, στα σχολεία, στις συνοικίες, με αναβαθμισμένα νοσοκομεία, με δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για όλους. Στόχος μας η Ελλάδα του 2027 να είναι καλύτερη από αυτήν που παραλάβαμε το 2019.
Ποια είναι τα μεγάλα στοιχήματα που έχετε θέσει για το άμεσο μέλλον στο υπουργείο Πολιτισμού;
Ξέρετε, η λέξη «στοίχημα» εμπεριέχει συνήθως και την έννοια της τύχης, επομένως δεν θα έλεγα ότι έχουμε βάλει στοιχήματα αλλά στόχους. Συνηθίζω να λέω ότι δεν ξέρω τα θέματα του πολιτισμού, όμως γνωρίζω ανάγνωση και γραφή και μαθαίνω γρήγορα. Το υπουργείο Πολιτισμού έχει τη χαρά τού να ηγείται ένας άνθρωπος με βαθιά γνώση του αντικειμένου, ενώ δεν είναι λίγη και η δουλειά που πρέπει να γίνει ύστερα από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που ολοκληρώθηκαν την περίοδο πριν από τον ανασχηματισμό. Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο μεγάλη βαρύτητα έχουμε δώσει στην ίδρυση της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών, ένα πραγματικά ουσιαστικό νομοθέτημα που έρχεται ουσιαστικά να προστεθεί σε μια σειρά πρωτοβουλιών που έχουν αναπτυχθεί από το υπουργείο Πολιτισμού συνολικά που έχουν ως στόχο την οργάνωση του κόσμου του πολιτισμού και των φορέων που τον υπηρετούν. Φυσικά δεν θα μπορούσα να παραλείψω και τα έργα που τρέχουν μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), τα οποία πρέπει να τρέξουν και να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη του 2025. Τα εν λόγω έργα έχουν βαρύνουσα σημασία όχι μόνο γιατί εκσυγχρονίζουν τις υφιστάμενες υποδομές αλλά και γιατί ανοίγουν νέους δρόμους προκειμένου να γίνουν πιο προσβάσιμα στην ουσία της έννοιας από τους πολίτες.
Σας ανησυχεί το γεγονός της προστασίας των μνημείων από τη συνεχή αύξηση του τουρισμού;
Το θέμα πρέπει να το δούμε συνολικά και μέσα σε αυτό το πλαίσιο να διακρίνουμε κάποιες λεπτές διαχωριστικές γραμμές. Η μετά την πανδημία ανάκαμψη δεν ήρθε χωρίς κινδύνους και μπορεί πραγματικά ο τουρισμός στην Ελλάδα να έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, όμως θα έπρεπε να έχει υπάρξει μια ομοιόμορφη κατανομή των επισκεπτών και όχι υψηλές συγκεντρώσεις σε συγκεκριμένες τοποθεσίες. Την ίδια στιγμή τα μνημεία εν γένει υπάρχουν επειδή κάποιος τα επισκέπτεται. Ο τουρισμός λοιπόν αποτελεί την κύρια δεξαμενή επισκεπτών και, ως εκ τούτου, οι αρχαιολόγοι δεν βλέπουν τον τουρισμό ως ένα αναγκαίο κακό αλλά ως στόχο. Το πρόβλημα επομένως έγκειται στο πώς μπορείς να δημιουργήσεις μια ισορροπία ανάμεσα σε δύο χώρους που μπορεί να έχουν διαφορετική αφετηρία αλλά είναι απόλυτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Από τη μια να έχεις επισκέπτες για τα μνημεία και από την άλλη να μην καταστρέψει ο υπερτουρισμός τον πολιτιστικό πόρο. Ο τουρισμός είναι βέβαιο ότι αποτελεί πόρο ζωής για πολλές τοπικές οικονομίες, το ίδιο ακριβώς και τα πολιτιστικά μνημεία. Για τον λόγο αυτόν οφείλουμε να πάρουμε μέτρα προκειμένου να διαχειριστούμε τον υπερτουρισμό χωρίς ταυτόχρονα να γίνουμε «πολιτιστικά» φοβικοί σε βάρος της οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις απειλούν παραδοσιακές μορφές του πολιτισμού. Μεταξύ αυτών είναι και ο κόσμος του βιβλίου. Ποια είναι τα σχέδιά σας για την ενίσχυσή του;
Εδώ και μερικούς μήνες ύστερα από την ψήφιση του νομοσχεδίου «Δηµιουργική Ελλάδα: Ενίσχυση του κινηµατογραφικού και οπτικοακουστικού τοµέα, ίδρυση φορέα για το βιβλίο και λοιπές διατάξεις για τον σύγχρονο πολιτισµό»η Πολιτεία έχει στην φαρέτρα της ένα δυνατό όπλο για την ενίσχυση της πολιτικής και του κόσμου του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, έχει δημιουργηθεί το Ελληνικό Ίδρυµα Βιβλίου και Πολιτισµού (ΕΛΙΒΙΠ), που προέρχεται από τη μετεξέλιξη του Ελληνικού Ιδρύµατος Πολιτισµού (ΕΙΠ). Το νέο Ίδρυµα αναλαµβάνει τις υποχρεώσεις του τελευταίου ως προς το βιβλίο και την ελληνική βιβλιοπαραγωγή και την προώθησή της στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό. Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη κινούμαστε με ταχείς ρυθμούς στο υπουργείο Πολιτισμού για τη σύσταση του φορέα που θα έχει ως κύριο στόχο να χαράξει μια εθνική πολιτική/στρατηγική για το βιβλίο, να αυξήσει την εξωστρεφή δυναμική του με εντονότερη παρουσία στις διεθνείς εκθέσεις και να συμβάλει ακόμα πιο αποτελεσματικά στην προώθηση των ελληνικών γραμμάτων. Λίγη υπομονή, είμαι βέβαιος ότι θα δούμε ωραία πράγματα.
Ο αγώνας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι διαρκής. Ωστόσο, φαίνεται ότι υπάρχει μια αισιόδοξη κινητικότητα. Πώς θα περιγράφατε την κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το ευαίσθητο πεδίο;
Θα μου επιτρέψετε να δανειστώ κάποιες λέξεις από την ιστορική ομιλία της Μελίνας Μερκούρη, η οποία είχε τότε πει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα «είναι η υπερηφάνειά μας, είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο τ’ όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας». Έχοντας αυτές τις λέξεις στο μυαλό μας θα περιοριστώ να σας πω ότι η προσπάθεια για την επιστροφή τους δεν σταματά και το υπουργείο Πολιτισμού το έχει αποδείξει αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Τελικά ο πολιτισμός έχει τη θέση που του αξίζει στην Ελλάδα;
Μιλάμε για μια χώρα που κουβαλά μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά, που στη σύγχρονη δημιουργία της κατακτά καθημερινά τη θέση που της αρμόζει και παίζει κεντρικό ρόλο σε όλες τις σύγχρονες εξελίξεις. Προφανώς και θέλουμε να αναδείξουμε ως υπουργείο Πολιτισμού ακόμα περισσότερα κομμάτια της πολιτιστικής μας κουλτούρας και του πολιτιστικού μας αποθέματος, ενώ δεν εφησυχάζουμε και ενθαρρύνουμε και τη νέα δημιουργία. Σε αυτούς ακριβώς τους άξονες όλα αυτά τα χρόνια, συγκεκριμένα από το 2019, έχει κινηθεί το υπουργείο Πολιτισμού και δεν το έχει κάνει με λόγια αλλά με πράξεις. Σήμερα συνολικά το υπουργείο διαθέτει πόρους που δεν είχε ποτέ άλλοτε και οφείλουμε να τους αξιοποιήσουμε μέχρι τελευταίας δεκάρας.
