Οι επόμενες κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού
Τ ο άρθρο του Αλέξη Τσίπρα με τίτλο «Τέσσερα stop για τους εχθρούς της δημοκρατίας», που δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση «Turning Points» των «New York Times», μπορεί σε μια πρώτη ανάγνωση να αποτελεί μια πολιτική τοποθέτηση απέναντι στην άνοδο της ακροδεξιάς και τη θεσμική φθορά της δημοκρατίας, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα ακόμη μήνυμα που προοικονομεί την απόφαση του πρώην πρωθυπουργού να επιστρέψει στο πολιτικό προσκήνιο με στόχο την ανασυγκρότηση του κατακερματισμένου λεγόμενου «προοδευτικού χώρου».
Η ρητορική του άρθρου δεν αντικατοπτρίζει άλλωστε έναν… παλαίμαχο πολιτικό με φιλοσοφικές αναζητήσεις όσο έναν ηγέτη που επανεκτιμά διεθνείς και εσωτερικές ισορροπίες, επιχειρώντας να οικοδομήσει ένα νέο αφήγημα, απαλλαγμένο από τα βαρίδια του παρελθόντος, ακόμα και από εκείνα του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα τέσσερα βασικά «stop»
«Η ισορροπία Αριστεράς/Κεντροαριστεράς – Κεντροδεξιάς/Δεξιάς, στην οποία βασίζονταν τα πολιτικά συστήματα της Δύσης, άρχισε να διαλύεται», σημειώνει ο Τσίπρας, επισημαίνοντας ότι ο τεχνητός διαχωρισμός «Κέντρο-άκρα» συνέβαλε στην υπονόμευση της δημοκρατίας και στην ενίσχυση της ακροδεξιάς. Σε αυτή την αποδόμηση βλέπει όχι απλώς ιστορική ευθύνη αλλά και πολιτικό καθήκον: να οικοδομηθεί ξανά μια σταθερή και θεσμική πολιτική αντιπαράθεση που θα απορροφήσει τις κοινωνικές εντάσεις, θα αναγεννήσει την πίστη των πολιτών στη δημοκρατία και θα παραγάγει εφαρμόσιμες πολιτικές.
Το άρθρο μοιάζει με πολιτική διακήρυξη. Ο πρώην πρωθυπουργός κάνεις σαφείς τις θέσεις του και προσπαθεί να… επαναπροσδιορίζει τον εαυτό του ως «επίκαιρο εκφραστή της ευρωπαϊκής Αριστεράς» του 21ου αιώνα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι εκτός από τον «κυνισμό της ακροδεξιάς» ο Αλέξης Τσίπρας στηλιτεύει και τη «μετάλλαξη της Σοσιαλδημοκρατίας σε μια αποϊδεολογικοποιημένη δύναμη διαχείρισης», στοχεύοντας -μεταξύ άλλων- στο ΠΑΣΟΚ και τον Νίκο Ανδρουλάκη.
Στο άρθρο του, ο Τσίπρας κάνει λόγο για τέσσερα βασικά «stop»:
- Στο δίκαιο του ισχυρού στις διεθνείς σχέσεις.
- Στη στασιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Στην αδιέξοδη μεταναστευτική πολιτική.
- Στην έλλειψη διεθνιστικής προοδευτικής συνεργασίας.
Αν αυτά διαβαστούν ως προγραμματικοί άξονες, συνθέτουν τη βάση ενός νέου πολιτικού οράματος, που συμπληρώνεται προφανώς και με την πρόθεση «Νέα Εθνική Πυξίδα», το μανιφέστο 26 σελίδων του πρώην πρωθυπουργού που επικέντρωνε στις διεθνείς σχέσεις και στην ελληνική εξωτερική πολιτική. Η πολιτική συγκυρία στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή -με τον ΣΥΡΙΖΑ σε παρατεταμένη κρίση ταυτότητας και τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ρευστότητα στον ευρύτερο χώροδημιουργεί εύλογες απορίες: Μήπως πρόκειται για τη διακήρυξη ενός νέου φορέα;
Ο ίδιος ο Τσίπρας αποφεύγει εδώ και καιρό να απαντήσει ευθαρσώς κάτι που του χρεώνουν και οι σύντροφοί του στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ύφος του άρθρου πάντως παραπέμπει σε έναν ηγέτη που ετοιμάζεται για το επόμενο βήμα παρά σε έναν «απόμακρο πρώην». «Η ευθύνη των δημοκρατικών και κυρίως των προοδευτικών δυνάμεων είναι ιστορική», υπογραμμίζει και φαίνεται να συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του σε αυτές. Άλλωστε, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και με τη νέα του ηγεσία έχει αποτύχει να δημιουργήσει συγκλίσεις ή να απαντήσει πειστικά στα διλήμματα που θέτει ο πρώην πρωθυπουργός. Και αυτό, όπως συνομολογείται τόσο εντός όσο και εκτός της Κουμουνδούρου, αφήνει ζωτικό πολιτικό χώρο.
Πότε θα επιστρέψει
Η ενδεχόμενη δημιουργία ενός νέου φορέα, που δεν θα κουβαλά τα βάρη των εσωκομματικών συγκρούσεων και των αποτυχιών της κυβερνητικής περιόδου, ίσως να είναι η μόνη ρεαλιστική διέξοδος για τον ίδιο. Ένας φορέας που θα μπορεί να απευθυνθεί ταυτόχρονα στους απογοητευμένους προοδευτικούς ψηφοφόρους, σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό κοινό, αλλά και στους νέους που δεν έχουν ζήσει τα πολιτικά «τραύματα» του μνημονιακού κύκλου. Είναι σχεδόν δεδομένο ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει πάρει τις αποφάσεις για την επιστροφή του. Αυτό που μένει να αποφασιστεί είναι το πότε. Πολλοί ήταν εκείνοι που τον παρότρυναν να περιμένει το πέρας και των επόμενων εθνικών εκλογών -πιθανότατα για να μη βρει μπροστά του τον Κυριάκο Μητσοτάκη- όμως με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται δημοσκοπικά τα κόμματα του χώρου, ακόμη και συνεργάτες του προκρίνουν μια πιο άμεση -ίσως και εντός του καλοκαιριού- ενεργοποίηση του πρώην πρωθυπουργού.
