Ανοιχτή από τη Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου και για 50 ημέρες θα παραμείνει η ψηφιακή πλατφόρμα του «Εξοικονομώ 2021», για να μπορέσει κάποιος να καταθέσει το φάκελό του ηλεκτρονικά και να ενταχθεί στο νέο πρόγραμμα, που στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 50.000 κατοικιών.

Έως το τέλος Ιανουαρίου, οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να εισέλθουν στην πλατφόρμα και να διεκδικήσουν την ενεργειακή επιδότηση των κατοικιών τους. Οι πολυκατοικίες θα πάρουν τη σκυτάλη την τρίτη εργάσιμη μέρα μετά τη λήξη υποβολής των αιτήσεων για μονοκατοικίες/μεμονωμένα διαμερίσματα.

Σκοπός του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι να αναβαθμιστούν για πρώτη φορά περί τις 50.000 κατοικίες, 38% περισσότερες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο, με μια πιο δίκαιη διαδικασία, και για αυτόν τον λόγο θεσπίζονται ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια.

Το «Εξοικονομώ 2021» θα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), για την ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο».

Δικαιούχοι, επιλέξιμες κατοικίες και δαπάνες

Με την κλεψύδρα να μετρά αντίστροφα, οι ιδιοκτήτες καλούνται εντός των επόμενων λίγων ημερών να έχουν έτοιμα όλα τα απαραίτητα έγγραφα, προκειμένου να αιτηθούν την ενεργειακή επιδότηση των κατοικιών τους.

Σύμφωνα με τον Οδηγό, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει μεταξύ άλλων να φροντίσει να έχει όλα τα έγγραφα-σχέδια πολεοδομίας του ακινήτου και να προχωρήσει άμεσα σε νομιμοποίηση όποιων αυθαιρεσιών υπάρχουν, πριν από την αίτηση στο πρόγραμμα.

Ποιοι είναι οι ωφελούμενοι

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψηλή κυριότητα) του αιτούντος θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: Αν η κύρια χρήση τής υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί.

Αν η κύρια χρήση τής υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση / ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψηλή κυριότητα).

Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2020).

Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31/12/2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.

Στις ενοικιαζόμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης. Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, υπάρχουν δύο διακριτοί τύποι αιτήσεων:

·       Αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας.

·       Αίτηση πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία).

Δικαίωμα υποβολής

Σε περίπτωση όπου υπάρχουν πολλοί συγκύριοι και η χρήση της κύριας κατοικίας γίνεται από κάποιον από αυτούς, δικαίωμα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που ιδιοκατοικεί και λαμβάνει το αντίστοιχο κλιμακωτό ποσοστό ανά εισοδηματική κατηγορία.

Αντίστοιχα, σε περίπτωση όπου η χρήση κατοικίας γίνεται από τρίτο πρόσωπο-μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση / ενοικίαση), δικαίωμα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των επικαρπωτών-πλήρων κυρίων (όχι ο «ψηλός» κύριος) και λαμβάνει το αντίστοιχο κλιμακωτό ποσοστό ανά εισοδηματική κατηγορία.

Για αιτήσεις πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.

Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά τον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων, υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του ωφελουμένου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δαπάνη για το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, η δαπάνη του συμβούλου έργου, η δαπάνη για την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών καλύπτονται εξ ολοκλήρου από το πρόγραμμα.

Ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις

Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στις κατοικίες θα πρέπει να ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις του «Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων» (ΚΕνΑΚ), καθώς και τις πρόσθετες απαιτήσεις του προγράμματος.

Η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο αίτησης, ως εξής:

·    Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ.

·    Για αιτήσεις πολυκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ.

Δανειοδότηση

Εγκεκριμένες αιτήσεις για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο πρόγραμμα με δάνειο λαμβάνουν προθεσμία 120 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Εντός της άνωθεν προθεσμίας, θα πρέπει να υποβληθεί σε συνεργαζόμενη τράπεζα και να εγκριθεί αίτηση για δανειοδότηση.

Εάν παρέλθει άπρακτο το άνω διάστημα, ο αιτών έχει την επιλογή να προχωρήσει με Ίδια Κεφάλαια. Σε περίπτωση δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης ολοκληρώνεται έως και 90 ημέρες από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής του έργου.

Εντός 180 ημερών από την υπαγωγή της αίτησης (τμηματική προθεσμία), θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί κατ’ ελάχιστον το 25% του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Εντός 365 ημερών από την υπαγωγή της αίτησης (συνολική προθεσμία), θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.

Όπου προβλέπεται, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος, ένσταση, υποβάλλεται εντός προθεσμίας 10 ημερών.

Κριτήρια αξιολόγησης

Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων υπαγωγής θα είναι τα ακόλουθα:

·       Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας 50%.

·       Εισόδημα/μέλος οικογένειας 14%.

·       Βαθμοημέρες θέρμανσης 7%.

·       Ενεργειακή κλάση βάσει Α’ ΠΕΑ 5%.

·       Παλαιότητα κατασκευής 3%.

·       ΑμεΑ 7%.

·       Μονογονεϊκή οικογένεια 7%.

Οι παρεμβάσεις που κάνουν τη διαφορά

·       Οι παρεμβάσεις που δίνουν τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και αναβαθμίζουν σημαντικά την κατοικία ενεργειακά είναι οι μονώσεις, τα ηλιακά για ζεστά νερά χρήσης και η αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης με αυτόνομη, όπως λέβητας φυσικού αερίου ή αντλία θερμότητας.

·       Για την επιλογή των παρεμβάσεων, θα χρειαστεί η συμμετοχή ενός έμπειρου ενεργειακού επιθεωρητή.

·       Σε περίπτωση που ενδιαφέρεται για αίτηση κάποιος σε κατοικία που την έχει κάνει δωρεάν παραχώρηση ή τη νοικιάζει, η επιχορήγηση είναι 40% και δεν εξαρτάται από το εισόδημα.

·       Πολύτεκνοι 7%.

Ποιες είναι οι γενικές προϋποθέσεις

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

·       Υφίσταται νόμιμα.

·       Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

·       Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ’.

Σε καμία περίπτωση, δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτιρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου).

Επισημαίνεται ότι, λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρίζονται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στη φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας, και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9), να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.

Ποιες βελτιώσεις καλύπτονται

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 1η/2/2020 βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Μόνον οι παρεμβάσεις που ολοκληρώνονται μετά την έκδοση του Α’ ΠΕΑ μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμες για το πρόγραμμα και, σε κάθε περίπτωση, οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από την 1η/2/2020 (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας) και μετά.

Διευκρινίζεται ότι, στο πλαίσιο των απαιτήσεων του προγράμματος, γίνονται δεκτά ΠΕΑ που έχουν εκδοθεί μετά την 27/11/2017 (ημερομηνία ενεργοποίησης του πληροφοριακού συστήματος έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του ΚΕνΑΚ, που έχει εγκριθεί με την απόφαση ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581/30.06.2017, ΦΕΚ Β’ 2367/12.07.2017) και προ της 1ης/2/2020, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ της 1ης/2/2020, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το πρόγραμμα.

Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:

1.   Αντικατάσταση κουφωμάτων.

2.   Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης.

3.   Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης.

4.   Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

5.   Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).

 

της Αμαλίας Κάτζου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο