Ο αθλητισμός είναι κάτι πολύ περισσότερο από μετάλλια, κύπελλα και πρωταθλήματα. Είναι μια κοινωνική πλατφόρμα, ένα κοινωνικό εργαλείο.
Παλαιότερα χρησιμοποιείτο ως ένα εργαλείο κυριαρχίας και υπεροχής (βλ. Ρωσία – Αμερική στον Ψυχρό Πόλεμο), σήμερα όμως βρίσκει τον ρόλο του ως εργαλείο ενσωμάτωσης, συμπερίληψης, ίσης μεταχείρισης, άρσης των ανισοτήτων και εξάλειψης διακρίσεων. Όπως έλεγε ο Νέλσον Μαντέλα το 2000 στην ιστορική ομιλία του «Sport has the power to change the world», «ο αθλητισμός έχει τη δύναμη να εμπνεύσει. Μιλάει στη νεολαία σε μια γλώσσα που καταλαβαίνει, μπορεί να δημιουργήσει ελπίδα εκεί που υπήρχε κάποτε μόνο απελπισία, είναι πιο δυνατός από τις κυβερνήσεις για να γκρεμίσει φυλετικά εμπόδια, γελάει στο πρόσωπο κάθε είδους διάκρισης».
Ο αθλητισμός είναι ένα σχολείο όπου μαθαίνεις την καθημερινή προσπάθεια, τη συνεργασία, την πειθαρχία, τον σεβασμό, την αξιοκρατία. Και, το κυριότερο, ο αθλητισμός τους χωράει όλους, χωρίς διαχωρισμούς και διακρίσεις.
Βλέποντας τα συνεχώς αυξανόμενα κρούσματα νεανικής παραβατικότητας που είναι στην επικαιρότητα, συνειδητοποιώ πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει ο αθλητισμός και προληπτικά, πριν κάποιο παιδί παραστρατήσει. Τόσο η ανάγκη του «ανήκειν», όσο και η ανάγκη της εκτόνωσης της αυξημένης εντροπίας που έχουν παιδιά και έφηβοι, μπορεί να καλυφθεί στο υγιές περιβάλλον του αθλητισμού μέσα στα αθλητικά σωματεία που καλλιεργούν ατομικά και ομαδικά αθλήματα.
Ακόμα όμως και αν ένα παιδί παραστρατήσει, ο αθλητισμός μπορεί να παίξει τον ρόλο του εργαλείου επανένταξης. Αυτό ακριβώς κάνει το κοινό πρόγραμμα των υπουργείων Δικαιοσύνης και Αθλητισμού, που μέσα από ένα δομημένο και οργανωμένο πλαίσιο, το οποίο εφαρμόζεται πιλοτικά, με τη συνεργασία δικαστών, εισαγγελέων και επιμελητών ανηλίκων καθώς και την πολύτιμη βοήθεια των σωματείων, δίνει την ευκαιρία σε παιδιά ήπιας παραβατικότητας να επωφεληθούν από τα ευεργετήματα που προσφέρει η ενασχόληση με τον αθλητισμό σε ένα υγιές, προστατευμένο περιβάλλον.
Ήδη, η ομάδα Εργασίας που έχει συσταθεί από τα δύο Υπουργεία έχει προβεί στις απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες, ώστε τους προσεχείς μήνες να εφαρμοστεί η συμμετοχή σε αθλητικά σωματεία των ανηλίκων (12-18 ετών, με ήπια παραβατικότητα), πιλοτικά σε πέντε περιφέρειες της χώρας (Αττική, Ιωάννινα, Χανιά, Καστοριά και Λασίθι), προτού εκκινήσει η καθολική της εφαρμογή από το δικαστικό έτος 2025-2026.
Και η προσπάθεια αυτή αξίζει πολύ. Έστω και ένα παιδί να επανενταχθεί μέσω του αθλητισμού και να σωθεί από ένα δυσοίωνο μέλλον, ίσως αυτό να είναι το σημαντικότερο μετάλλιο απ’ όλα.
Γράφει ο Γιώργος Μαυρωτάς
Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού