Δεν ήταν τόσο ασυνήθιστο στην Ελλάδα των αρχών του ’80 να μη σπουδάσει κάποιος,που τελείωνε το Λύκειο, σε πανεπιστήμιο. Οι προσφερόμενες θέσεις στα πανεπιστήμια ήταν περιορισμένες και υπήρχαν αρκετές Ανώτερες Τεχνικές Σχολές που έβγαζαν επαγγελματίες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν μία επιτυχημένη πορεία.Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά, το πρώτο πανεπιστημιακό πτυχίο θεωρείται ένα αναβαθμισμένο απολυτήριο Λυκείου και οι φοιτητές σχεδιάζουν από την πρώτη χρονιά το μεταπτυχιακό τους. Τα ΤΕΙ «ανωτατοποιήθηκαν» σε ένα βράδυ και οι τεχνικές σχολές δεν έχουν πια τη ζήτηση που είχαν πριν από 40-45 χρόνια.

Τη θέση τους έχουν πάρει τα κολέγια, που λειτουργούν συνήθως σε συνεργασία, μέσω franchise, με ξένα πανεπιστήμια. Πρόκειται για μία αγορά μη ρυθμισμένη και πρακτικά μη ελεγχόμενη στο επίπεδο των σπουδών, αλλά –μετά από δεκάδες αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων– οι απόφοιτοί τους έχουν ουσιαστικά πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα. Παράλληλα, όλα τα προηγούμενα χρόνια, όπως και σήμερα, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες έφευγαν και φεύγουν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν, είτε προπτυχιακά είτε μεταπτυχιακά. Κάποιοι σε μεγάλα, διεθνώς αναγνωρισμένα πανεπιστήμια, κάποιοι άλλοι σε αναγνωρισμένα στη χώρα μας ιδρύματα, τα οποία ωστόσο δεν παρέχουν σοβαρά ακαδημαϊκά εχέγγυα. Kαι όπως είναι γνωστό, σήμερα καμιά 40αριά χιλιάδες Ελληνόπουλα σπουδάζουν στο εξωτερικό – οι μισοί από αυτούς στην Κύπρο.

Το νομοσχέδιο Πιερρακάκη,που σε μια ιστορική συνεδρίαση ψηφίστηκε στη Βουλή, είναι «τέκνο της ανάγκης». Προβλέπει δηλαδή μόνο τη δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας. Γιατί; Επειδή ισχύει –ώσπου να αναθεωρηθεί, αν ποτέ αναθεωρηθεί– το άρθρο 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει την ίδρυση σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από ιδιώτες. Και γιατί «τέκνο της ανάγκης»; Επειδή αν περιμένουμε να αναθεωρηθεί το άρθρο 16… ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.

Θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα τρία χρόνια για να αλλάξει το Σύνταγμα και άλλα δύο ή τρία για να γίνουν τα πρώτα μη κρατικά ΑΕΙ – επομένως άλλη μία γενιά μαθητών (αυτοί που είναι στο Δημοτικό σήμερα) δεν θα έχει την επιλογή του μη κρατικού πανεπιστημίου στη χώρα μας.

Έλεγαν μερικοί από τον χώρο της αντιπολίτευσης ότι, αφού φτάσαμε έως εδώ, να περιμένουμε την αναθεώρηση του άρθρου 16 και έως τότε να ανοίξει ένας διάλογος για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ωραία, αλλά δεν ήταν προτιμότερο να μη χαθεί άλλος χρόνος; Δεν ήταν προτιμότερο να έχει έως τότε δοκιμαστεί στην πράξη η ιδέα της δημιουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας;Μήπως δεν ήταν προτιμότερο να περιοριστεί το φαινόμενο της φοιτητικής μετανάστευσης; Μήπως έπρεπε επιτέλους κι εμείς να πάμε μπροστά και να μην είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο, που στο θέμα αυτό παραμένει καθηλωμένη σε… προπερασμένους αιώνες;

Το ευτύχημα είναι ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έκανε και αυτό το μεγάλο εκσυγχρονιστικό βήμα.

 

του Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο